Przygotowanie do podziału ziemi Kanaan

141Oto co otrzymali Izraelici na dziedziczną posiadłość w kraju Kanaan i co im przydzielili kapłan Eleazar, Jozue, syn Nuna, i naczelnicy rodów plemion izraelskich.2Zgodnie z nakazem Pana przekazanym przez Mojżesza, podziału ich dziedzictwa dokonano za pomocą losów, dla dziewięciu i pół plemion,3Mojżesz bowiem wyznaczył już dziedzictwo dla dwóch i pół plemion za Jordanem. Dla Lewitów nie wyznaczył dziedzictwa wśród nich. 4Potomkowie Józefa stanowili dwa plemiona: Manassesa i Efraima. Lewici nie dostali w kraju swojej części, oprócz miast do zamieszkania z przyległymi do nich pastwiskami dla bydła i trzody. 5Izraelici uczynili to, co Pan nakazał Mojżeszowi, i podzielili kraj.

Terytorium Kalebitów

6Potomkowie Judy podeszli wtedy do Jozuego w Gilgal, a Kaleb Kenizzyta, syn Jefunnego, powiedział: „Wiesz, co Pan powiedział Mojżeszowi, człowiekowi Bożemu, w mojej i twojej sprawie w Kadesz-Barnea.7Miałem wtedy czterdzieści lat, gdy Mojżesz, sługa Pana , wysłał mnie z Kadesz-Barnea, żebym wybadał kraj, a ja przekazałem mu wiadomość zgodnie z moim przekonaniem.8Kiedy zaś moi bracia, którzy wyruszyli ze mną, zatrwożyli ludzi, ja pozostałem całkowicie wierny Panu, Bogu mojemu.9W tym dniu Mojżesz przysiągł: «Ziemia, po której kroczyły twoje nogi, będzie należeć do ciebie i do twojego potomstwa na zawsze, gdyż okazałeś się całkowicie wierny Panu, Bogu mojemu».10Do dziś Pan zachował mnie przy życiu, tak jak obiecał. Pan powiedział to Mojżeszowi czterdzieści pięć lat temu, gdy Izrael wędrował po pustyni. A choć dziś mam osiemdziesiąt pięć lat,11to wciąż jeszcze jestem mocny jak wtedy, gdy Mojżesz mnie posyłał. Jaką siłę miałem wtedy, taką mam dziś, by ruszać na wojnę i z niej powracać. 12Teraz więc daj mi tę górzystą krainę, o której Pan wtedy mówił. Zapewne słyszałeś tamtego dnia, że mieszkają w niej Anakici, a ich miasta są wielkie i warowne. Jeśli Pan będzie ze mną, wypędzę ich, jak Pan zapowiedział”.13Wtedy Jozue pobłogosławił Kaleba, syna Jefunnego, i dał mu Hebron jako dziedziczną posiadłość.14Dlatego Hebron należy aż do dziś do Kaleba, syna Jefunnego, Kenizzyty, jako dziedziczna posiadłość, gdyż był on całkowicie wierny Panu, Bogu Izraela.15Pierwotna nazwa Hebronu brzmiała Kiriat-Arba. Arba był najwyższym człowiekiem wśród Anakitów. Potem kraj odpoczął od wojny.


losy – zob. Joz 7,14+.


Gilgal – zob. Joz 4,19+.


Kadesz-Barnea – zob. Joz 10,41+.


sługa Pana – zob. Joz 1,1+.


Według Joz 11,21n Anakici zostali zgładzeni przez Jozuego. Informacja ta świadczy o tym, że rozdz. 11 zawiera liczne streszczenia, bez szczegółowych opisów zdarzeń historycznych.


Hebron – zob. Joz 10,3+.


Kiriat-Arba – nazwa ta znaczy ‘miasto czterech’, co mogło się odnosić do liczby jego dzielnic lub liczby plemion w nim zamieszkujących (np. Rdz 23,2; Sdz 1,10).


KANAAN, KANANEJCZYCY - starożytna nazwa kraju położonego na obszarze dzisiejszego Izraela i Libanu. Dotychczas nie ustalono dokładnych granic starożytnego Kanaanu (Rdz 10,19). Zanim Izraelici pojawili się na tych terenach pod koniec XIII w. przed Chr., żyły tam różne plemiona (ok. 30) skupione wokół większych miast (Rdz 10,15-18; 15,19-21; Wj 3,8.17; 13,5; Pwt 7,1; 20,17; Joz 3,10). Każde plemię miało swojego władcę i rywalizowało z sąsiadami. Ludność zamieszkująca Kanaan zajmowała się głównie rolnictwem, a także żeglarstwem i kupiectwem. Religia Kananejczyków była ściśle związana z codziennym rytmem życia. Koncentrowała się wokół kultu płodności. W Biblii mieszkańcy Kanaanu zasadniczo są ukazywani w negatywnym świetle (np. Rdz 9,18-27; Dn 13,56nn). Chociaż Izraelici gardzili nimi jako ludnością podbitą (Sdz 1,28), to jednak pod względem rozwoju cywilizacyjnego wiele zawdzięczają kulturze kananejskiej.


RÓD - społeczna jednostka organizacyjna, oparta na więzach krwi. Rody łączyły się w większe grupy zwane plemionami lub szczepami, odwołującymi się do wspólnego przodka (np. 1Sm 10,21). Ród jest pojęciem szerszym niż rodzina rozumiana jako wspólnota zamieszkania. Poszczególne rodziny izraelskie łączyły się w rody, na czele których stała jedna osoba (np. Lb 36,1). Przynależność do danego rodu pociągała za sobą konieczność przyjęcia tej samej tradycji religijnej, czyli wyznawanie wiary w Boga swoich przodków (np. Rdz 26,24).


DWANAŚCIE PLEMION - naród żydowski według Pisma Świętego wywodzi się od synów patriarchy Jakuba, którego imię Bóg zmienił później na Izrael (Rdz 32,28). W Rdz 29 - 35 podane zostały imiona dwunastu synów Jakuba: Ruben, Symeon, Lewi, Juda, Issachar, Zabulon, Józef, Beniamin, Dan, Neftali, Gad i Aser. Uważa się ich za przodków dwunastu plemion, które wzięły swoje nazwy od imion swoich protopl astów (1Krl 18,31). Przy osiedleniu się w Kanaanie każde z plemion otrzymało w dziedzictwo swoją część Ziemi Obiecanej (Joz 13 - 20). Na wzór przodków narodu wybranego, również nowy lud Boży ustanowiony przez Chrystusa jest reprezentowany przez dwunastu apostołów (Mt 10,2-4).


PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).


JORDAN - najdłuższa i największa rzeka Palestyny, a także najniżej położona rzeka świata. Znaczna część koryta Jordanu znajduje się poniżej poziomu morza. Swój początek bierze z czterech Źródeł znajdujących się u stóp Hermonu, których wody łączą się ze sobą w północnej części doliny Hule. Jordan wpada do Jeziora Galilejskiego, a następnie meandrycznymi zakolami płynie na południe, by znaleŹć swoje ujście w Morzu Martwym (np. Rdz 14,3). Na odcinku , który w linii prostej łączy Jezioro Galilejskie i Morze Martwe, Jordan ma długości. Rzeka ta stanowi główne Źródło życiodajnej wody i centralny element palestyńskiego krajobrazu. Nad Jordanem rozegrało się wiele wydarzeń istotnych dla historii zbawienia, z których najważniejsze to wejście do Ziemi Obiecanej Izraelitów wracających z niewoli egipskiej (Joz 3 - 4) oraz chrzest Jezusa, który oznaczał rozpoczęcie przez Niego publicznej działalności (np. Mt 3,13-17).


LEWICI - członkowie plemienia Lewiego, którym na Synaju została powierzona służba kapłańska (Lb 1,50). Po wejściu do Ziemi Obiecanej potomkowie Lewiego nie otrzymali żadnego terytorium, na którym, wzorem innych plemion, mogliby stworzyć własną strukturę społeczną. Ich jedynym zadaniem była troska o kult we wszystkich sanktuariach Izraela, składanie ofiar, nauczanie prawa Bożego i czuwanie, aby było ono przestrzegane (Pwt 17,18; 33,10). Źródłem ich utrzymania były ofiary składane przez lud (Lb 18,20-32). W wyniku reformy liturgicznej za czasów króla Jozjasza (622 r. przed Chr.) i centralizacji kultu w Jerozolimie lewici stracili swoje znaczenie. Kapłani jerozolimscy ograniczyli ich rolę do personelu świątynnego, spełniającego drugorzędne funkcje kultyczne (2Krl 23,8n). Lewici odzyskali swoją pozycję po powrocie z przesiedlenia babilońskiego i zachowali ją aż do momentu zburzenia świątyni jerozolimskiej przez Rzymian w 70 r. po Chr. Zob.

DZIESIĘCINA,

NAJWYŻSZY KAPŁAN.

PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).


BRAT - słowo ‘brat’ (siostra) w Piśmie Świętym może oznaczać brata rodzonego, współmałżonka lub narzeczonego (Tb 7,12; por. Pnp 4,9), dalszego krewnego, przyjaciela, rodaka, a nawet sojusznika. ST, obok braterstwa opartego na więzach krwi, wyraźnie podkreśla sens tego pojęcia w odniesieniu do wspólnoty i więzi duchowej ufundowanej na współodczuwaniu (1Sm 1,26) lub na mocy tego samego przymierza (Am 1,9; 1Mch 12,10). W NT pojęcie to odnosi się przede wszystkim do braci w wierze (Mt 18,15). Członkowie pierwszych wspólnot chrześcijan samych siebie określali mianem braci (np. 1Kor 6,6; Ef 6,21; Kol 1,1; Ap 1,9) i sióstr (np. Rz 16,1; 1Kor 9,5); takie braterstwo ma swoje Źródło we wspólnym dziecięctwie Bożym (Rz 8,14-17). Jako dzieci jednego Ojca wszyscy wierzący stają się dziedzicami Jego obietnic.


IZRAEL (hebr. Israel - ‘ten który walczył z Bogiem’) - imię nadane przez Boga patriarsze Jakubowi (Rdz 32,29), które stało się później określeniem dwunastu plemion jego potomków, a z czasem zaczęło funkcjonować jako określenie całego narodu (Joz 24). Najstarsza pozabiblijna wzmianka o Izraelu datowana jest na ok. 1230 r. przed Chr. i pochodzi z hymnu napisanego na cześć egipskiego faraona Merenptaha. Plemiona izraelskie były mocno ze sobą powiązane więzami krwi i licznymi traktatami. Jednolitą i zjednoczoną organizacją państwową, istniejącą pod nazwą Izrael, stały się w latach panowania króla Dawida. Po śmierci króla Salomona, w 922 r. przed Chr., nastąpił rozłam na Królestwo Północne (Izrael) i Królestwo Południowe (Juda). Autorzy biblijni mianem Izrael określają dziesięć plemion Królestwa Północnego. Pozostałe dwa plemiona południowe nazywają Judą. W tekstach pisanych po przesiedleniu babilońskim (586 r. przed Chr.) termin Izrael przyjmuje różne znaczenia. Może oznaczać osobę patriarchy Jakuba lub pochodzący od niego naród, zjednoczone królestwo, Królestwo Północne oraz Królestwo Południowe. W NT słowem Izrael określa się naród żydowski (np. Rz 11,26; 2Kor 3,12), a czasem Kościół Boży (np. Ga 6,16). Zob.

JUDA.

ANAKICI - potomkowie Anaka, zamieszkujący tereny południowego Kanaanu, w okolicach Hebronu (Lb 13,22.28). Przypuszcza się, że byli spokrewnieni z Filistynami i przywędrowali do Kanaanu z okolic Morza Egejskiego. Izraelici uważali, że Anakici pochodzą od gigantów mających cechy boskie i ludzkie (Lb 13,33). Chociaż w Pwt 9,2 zostali przedstawieni jako niepokonani, nie uległ im Kaleb, który przepędził ich z Hebronu (Joz 15,14; Sdz 1,20). O Anakitach wspominają także Éródła egipskie. Zob.

KANAAN.

BŁOGOSŁAWIĆ, BŁOGOSŁAWIEŃSTWO, BŁOGOSŁAWIONY - w ST rzeczywistość błogosławieństwa wyraża więź między Bogiem i Jego ludem albo między poszczególnymi ludźmi. Podmiotem udzielającym błogosławieństwa może być zarówno Bóg, jak i człowiek. Gdy Bóg udziela błogosławieństwa, oznacza to, że okazuje On człowiekowi swoją łaskę, przychylność i pozwala mu nawiązać ze sobą więź. Człowiek natomiast, błogosławiąc Boga, uznaje Go za swojego Pana i wyraża pragnienie podporządkowania Jemu całego swojego życia. W ten sposób oddaje Mu również cześć i składa dziękczynienie za Jego opiekę. W relacjach międzyludzkich błogosławieństwo wyrasta z tradycji plemiennych. Wyraża ono nie tylko akceptację człowieka, lecz pociąga za sobą konieczność przyjęcia przez niego praw i obowiązków rodowych (np. Rdz 49,1-28). Niektórzy autorzy biblijni stwierdzali, że błogosławieństwo Boga odnosi się tylko do relacji między Nim a Jego ludem. Warunkiem otrzymania przez naród wybrany błogosławieństwa jest posłuszeństwo Bogu. Brak posłuszeństwa skutkuje przekleństwem, którego wyrazem są różnego rodzaju klęski i nieszczęścia w życiu narodu (Kpł 26,14-39; Pwt 28,15-68). Inni autorzy biblijni uważali, że błogosławieństwo wiąże się ściśle z kultem. W NT są liczne świadectwa potwierdzające udzielanie ludziom błogosławieństwa przez Jezusa (np. Mk 10,16; Łk 24,50; Dz 3,26). Skutkiem błogosławieństwa udzielonego przez Jezusa jest doświadczenie szczęścia, które wypełnia wszystkie sfery ludzkiego życia. W pełni szczęśliwy jest człowiek, który z wiarą przyjmuje błogosławieństwo i uznaje, że Jezus jest Synem Bożym i Zbawcą świata (np. Mt 16,17; por. Mt 5,3-12).


Przygotowanie do podziału ziemi Kanaan
Pierwszą z wymienionych osób, dokonujących podziału ziemi, był kapłan Eleazar. Wzmianka ta świadczy o znaczeniu kapłanów w społeczności Izraelitów, ale zawiera również sugestię, że przydzielanie ziemi traktowano przede wszystkim jako wypełnienie woli Boga, a nie jako fakt polityczno‑społeczny. Podział dokonywał się w Gilgal, które było obozem wojskowym, a także pierwszym miejscem kultu w Ziemi Obiecanej – tam znajdowała się Arka Przymierza. Rzucanie losów przez kapłana Eleazara oznaczało, że decyzję o tym, komu przypadnie jaka ziemia, podejmie Bóg (Wj 28,30; Kpł 8,8). W Gilgal wyznaczono jednak tylko terytorium dla Kalebitów (traktowanych niemal jak członków plemienia Judy; zob. Lb 34,19) oraz dla plemion Judy, Efraima i Manassesa. Dalszy podział nastąpił w Szilo (Joz 18 – 21).


Terytorium Kalebitów
Kaleb nie był Izraelitą. Jego szczep zamieszkiwał południową Palestynę i był spokrewniony z Edomitami (Rdz 36,11), oraz, być może, również z Kenitami. Kenizzyci dołączyli pod Kadesz do Izraelitów wędrujących z Egiptu. Podczas misji wywiadowczej w Kanaanie, zleconej przez Mojżesza dwunastu przedstawicielom wszystkich plemion, jedynie Kaleb i Jozue przynieśli prawdziwe wiadomości o miastach Kanaanu (Lb 14,24). Kaleb reprezentował plemię Judy (Lb 13,6). Po wkroczeniu do Kanaanu Kalebici zajęli Hebron (Joz 15,13-19; Sdz 1,12-15) i okolicę zwaną potem Negebem Kaleba (1Sm 30,14). Z czasem zupełnie zasymilowali się z członkami plemienia Judy (np. Joz 15,13; 1Krn 2,18n.42n). Wyróżnienie cudzoziemca Kaleba świadczy o tym, że najważniejsze jest posłuszeństwo Bogu i wypełnianie Jego woli. Przynależność etniczna nie decyduje o tym, czy Bóg komuś błogosławi.

Księga Jozuego
Wprowadzenie
Okoliczności powstania
Bezpośrednią kontynuacją Pięcioksięgu, kończącego się opisem śmierci Mojżesza, jest Księga Jozuego. Ukazuje ona realizację obietnic, które Izrael otrzymał za pośrednictwem Mojżesza. Ostateczna redakcja tej księgi pozostaje w ścisłym związku z ideami teologicznymi rozwiniętymi w Księdze Powtórzonego Prawa. Izraelici ukazani są w niej jako jeden naród, zjednoczony wokół jedynej świątyni, który wspólnym wysiłkiem, podjętym w posłuszeństwie Bożej woli, pokonuje wszystkich swoich wrogów i wchodzi w posiadanie ziemi obiecanej przez Boga. Izraelici doświadczyli już wypełnienia wszystkich obietnic danych przez Boga (Joz 21,45), ale utrzymanie owoców obietnicy wciąż pozostaje uzależnione od ich wierności (Joz 23,12-15; 24,20). Taka refleksja nad tożsamością Izraela i jego historią rozwinęła się dopiero po upadku jego państwowości w 586 r. przed Chr., dlatego przyjmuje się, że Księga Jozuego została zredagowana nie wcześniej niż po powrocie z wygnania babilońskiego (538 r. przed Chr.). Jej autor korzystał jednak ze źródeł i tradycji o wiele starszych, które mogły zostać zebrane w starożytnych ośrodkach kultu w Gilgal, Gabaonie, Sychem i Szilo. Wspólną cechą tych różnych opowiadań jest ich związek z politycznymi i militarnymi przedsięwzięciami poszczególnych plemion, które utworzyły wspólnotę ludu Izraela.
Treść i teologia
Księga Jozuego składa się z trzech głównych części: 1) Podbój Kanaanu (Joz 1 – 12); 2)Podział Ziemi Obiecanej (Joz 13 – 21); 3) Potwierdzenie jedności ludu Izraela i jego zobowiązanie do służby Bogu (Joz 22 – 24). Układ księgi związany jest z problemami, jakimi żyła wspólnota Izraelitów po powrocie z wygnania babilońskiego po 539 r. przed Chr. Opowiadania dotyczące podboju Kanaanu zebrane są w jedną całość, co ma podkreślać rzeczywistą kontrolę Izraelitów nad zdobytą ziemią oraz wciąż aktualne skutki podboju (Joz 4,9; 5,9; 6,25; 7,26; 8,28; 9,27). Autor księgi pragnie w ten sposób zaakcentować prawo Izraelitów do ziemi, która w tamtym czasie była częściowo zajęta przez ludność sprowadzoną przez Babilończyków z innych krajów na miejsce wysiedleńców. Ziemia Kanaanu została tymczasem dana Izraelitom przez Boga i podzielona między plemiona Izraela. Autor zaznacza, że zdobycie Ziemi Obiecanej nie było problemem militarnym, gdyż Izraelici zajęli ją zgodnie z wolą Boga i dzięki Jego mocy. Niebezpieczeństwem natomiast, które zagrażało Izraelowi i które stawało na drodze jego sukcesu, było tolerowanie obecności ludów nieizraelskich i przejmowanie ich obyczajów. Temat ten związany jest z występującym po powrocie z wygnania babilońskiego problemem walki o zachowanie tożsamości Izraelitów, która wyrażała się między innymi w zakazie wchodzenia w związki małżeńskie z poganami (Ezd 9 – 10).
Opis zdobycia Kanaanu i jego podziału między Izraelitów połączony zostaje z osobą Jozuego, który był sługą Mojżesza (Wj 33,11; Pwt 31,7; 34,9; Joz 1,1; 3,7). Na przykładzie Jozuego autor księgi wskazuje, że cechą przywódcy Izraela powinny być nie tyle zdolności militarne czy administracyjne, ile posłuszeństwo prawu, które Bóg przez Mojżesza przekazał swojemu ludowi. Naród Izraela w 586 r. przed Chr. utracił swoją ziemię z powodu nieposłuszeństwa Bogu i dlatego powinien wciąż odnawiać swoją wierność, ponieważ Pan, który wypełnił obietnice i obdarzył Izraelitów darem ziemi, jest także Bogiem świętym i zazdrosnym (Joz 24,19), gotowym do wypełnienia swoich gróźb (Joz 23,15n; 24,20). Chociaż autor Księgi Jozuego w opisie realizacji obietnic danych Mojżeszowi korzysta z różnych dostępnych mu starożytnych źródeł, jego celem nie jest przedstawienie wydarzeń historycznych, które dokonywały się ok. 700 lat wcześniej, ale pouczenie o potrzebie posłuszeństwa Bogu i o niebezpieczeństwie utraty otrzymanych od Niego darów.
Opis podboju Kanaanu różni się więc zasadniczo zarówno od świadectw zawartych w Księdze Sędziów, w której została ukazana samodzielna walka poszczególnych plemion Izraela o swoje terytoria, jak i od dostępnych nam dziś świadectw archeologicznych, które potwierdzają stopniowe zasiedlanie Kanaanu, dokonujące się nie przez błyskawiczną kampanię militarną, ale w wyniku długotrwałego i w znacznej mierze pokojowego procesu. Izraelici przybyli z Egiptu stanowili tylko niewielką część ludu, który ukształtował się jako naród Izraela. Doświadczenie wyzwolenia z niewoli Egiptu, jakie przeżyła grupa związana z Jozuem, dopiero z czasem stało się fundamentem tożsamości religijnej i narodowej plemion izraelskich. Było to efektem długiego procesu dojrzewania wiary, naznaczonego działalnością proroków, ale także spotkaniem z wiarą miejscowej ludności Kanaanu.
Przez chrześcijan Księga Jozuego rozumiana była zawsze jako zapowiedź dzieła Jezusa, który doprowadził do pełni wyzwolenie z niewoli rozpoczęte przez Mojżesza i obdarzył lud Boży odpoczynkiem przygotowanym dla niego przez Boga (Hbr 4,8). Imię Jezus jest greckim tłumaczeniem hebrajskiego imienia Jozue. Jezus Chrystus ukazywany był jako nowy Jozue, który w pewien sposób powtórzył, ale przede wszystkim dopełnił dzieło swojego imiennika. Podobnie jak historia opisana w Księdze Jozuego rozpoczęła się od przejścia przez Jordan, tak i publiczna działalność Jezusa rozpoczęła się od chrztu w Jordanie (Mk 1,9-11). Przez chrzest w imię Jezusa chrześcijanie prowadzeni są do walki z siłami zła i do odpoczynku w nowej ziemi obiecanej. Nierządnica Rachab wspomniana jest w rodowodzie Jezusa Chrystusa (Mt 1,5) na potwierdzenie, że Jezus jest zbawicielem wszystkich ludzi. Przynależność do wspólnoty zbawienia nie zależy bowiem od pochodzenia ani od postępowania w przeszłości, ale od wiary, która wyraża się w posłuszeństwie Bożej woli (Hbr 12,31) i w czynach, które wypływają z wiary (Jk 2,25). Autor Listu do Hebrajczyków nawiązuje do Księgi Jozuego, kiedy przestrzega chrześcijan przed odstępstwem od wiary. Podobnie jak Izraelici, którzy otrzymali obiecane przez Boga dary, a potem utracili je przez swoją niewierność, tak i chrześcijanie muszą strzec darów Ducha Świętego, które otrzymali dzięki ofierze Chrystusa (Hbr 6,4-6).
Specyficznym problemem pojawiającym się przy lekturze Księgi Jozuego, jest zawarta w niej idea świętej wojny oraz przypisywane Bogu żądanie bezlitosnego wytępienia rdzennej ludności Kanaanu. Wymaganie to nie oznacza jednak negacji przesłania innych tekstów ST, które podkreślają sprawiedliwość Boga oraz Jego troskę o zapewnienie wolności każdemu człowiekowi, ale wypływa z rozumienia historii podboju Kanaanu jako sądu Boga nad ludami, które oddają się bałwochwalstwu i przemocy (Pwt 9,3n; 18,13; Kpł 18,24-30). Dla Izraelitów sąd nad Kanaanem ma być dodatkowym ostrzeżeniem, że mogą bezpowrotnie utracić dary, które otrzymali. Ruiny Jerycha i twierdz opuszczonych przez Chiwwitów i Amorytów wciąż mają im przypominać o mocy i sprawiedliwości Boga (Iz 17,9-11).