161Następnie Samson udał się do Gazy. Zobaczył tam pewną nierządnicę i poszedł z nią spać. 2Doniesiono o tym mieszkańcom Gazy: „Przybył tu Samson”. Potem rozeszli się po mieście i przy bramie miasta urządzili na niego zasadzkę. Zachowywali się cicho przez całą noc, myśląc sobie: „Zabijemy go o świcie”. 3Samson odpoczywał jedynie do północy. A o północy wstał i chwycił skrzydła bramy miejskiej wraz ze słupami, wyrwał je razem z zasuwą, włożył je sobie na plecy i wszedł z nimi na szczyt góry położonej naprzeciwko Hebronu.
4Potem zakochał się w kobiecie z doliny Sorek. Miała na imię Dalila. 5Przyszli do niej książęta filistyńscy i powiedzieli: „Wybadaj go podstępnie, w czym tkwi jego niezwykła siła i jakim sposobem moglibyśmy go pokonać i związać, aby go obezwładnić. Każdy z nas da ci tysiąc sto srebrnych monet”. 6Dalila pytała więc Samsona: „Powiedz mi, proszę, w czym tkwi twoja wielka siła i czym trzeba by cię związać, aby cię obezwładnić?”. 7Samson jej odpowiedział: „Jeżeli mnie zwiążą siedmioma świeżymi linami, które jeszcze nie wyschły, to będę słaby, podobny do każdego innego człowieka”. 8Książęta filistyńscy przynieśli jej siedem świeżych lin, które jeszcze nie wyschły. I związała go nimi. 9Czyhający na niego schowali się w jej pokoju. Kiedy jednak zawołała do niego: „Samsonie! Filistyni są przy tobie!”, on zerwał liny, jak się zrywa nić z pakuł, gdy dotknie ją ogień. I nie zostało ujawnione źródło jego siły.
10Wtedy Dalila rzekła do Samsona: „Oszukałeś mnie i okłamałeś. Teraz jednak powiedz mi, proszę, czym można cię skutecznie związać”. 11Odrzekł jej: „Gdyby mnie mocno związano nowymi powrozami, których jeszcze nie używano do niczego, wtedy osłabnę i stanę się podobny do każdego innego człowieka”. 12Dalila wzięła więc nowe powrozy i związała go nimi. Potem zawołała do niego: „Samsonie! Filistyni są przy tobie!”. A oni rzeczywiście czyhali na niego w pokoju. On porozrywał jednak powrozy na swoich barkach, jakby to była zwyczajna nić. 13Dalila rzekła do Samsona: „Aż do tej pory oszukiwałeś mnie i okłamywałeś. Powiedz mi, czym naprawdę można cię związać?”. Odpowiedział jej: „Gdybyś wplotła siedem pasm włosów z mojej głowy w tę osnowę przędzy, a wpleciony w taką nić palik wbiła w ziemię, to stanę się słaby, podobny do każdego innego człowieka”. 14Przybiła je tkackim bidłem i zawołała: „Samsonie! Filistyni są przy tobie!”. On przebudził się ze snu i uniósł to bidło, czółenko tkackie oraz całą osnowę.
15Wówczas powiedziała do niego: „Jak możesz mówić: «Kocham cię», skoro twoje serce jest daleko ode mnie. Już trzy razy mnie oszukałeś i nie wyjawiłeś, w czym tkwi twoja wielka siła”. 16Kiedy go tak zanudzała całymi dniami i naprzykrzała się, całkiem stracił cierpliwość. 17Otworzył przed nią serce i wyznał jej: „Nożyce nie dotknęły mojej głowy, ponieważ od poczęcia jestem poświęcony Bogu. Gdybym został ostrzyżony, opuściłaby mnie moja siła, stałbym się słaby i podobny do każdego innego człowieka”.18Dalila zrozumiała, że teraz otworzył przed nią całe swoje serce. Poleciła przybyć książętom filistyńskim, oznajmiając: „Przyjdźcie jeszcze raz, bo wyjawił mi swoją tajemnicę”. Książęta filistyńscy przyszli do niej i wręczyli jej przyniesione srebro. 19A kiedy uśpiła go na swoich kolanach, przywołała pewnego człowieka i poleciła obciąć siedem pasm włosów z jego głowy. Samson zaczął słabnąć i opuściła go jego siła. 20Kiedy zawołała: „Samsonie! Filistyni są przy tobie!”, on się przebudził i pomyślał sobie: „Wyjdę z tego niebezpieczeństwa jak poprzednio i uwolnię się”. Nie wiedział jednak, że Pan go opuścił.21Wtedy schwytali go Filistyni, wyłupili mu oczy i odprowadzili do Gazy. Tam przykuty podwójnym łańcuchem z brązu obracał żarna w więzieniu. 22A obcięte włosy zaczęły odrastać na jego głowie.
23Tymczasem książęta filistyńscy zgromadzili się, aby złożyć wielką ofiarę swojemu bogu Dagonowi. Pełni radości mówili: „Nasz bóg wydał w nasze ręce Samsona, naszego wroga”. 24Lud przyglądał się temu i wysławiał swojego boga. Mówiono bowiem: „Nasz bóg wydał nam naszego nieprzyjaciela, który pustoszył naszą ziemię i pomnażał naszych zabitych”. 25Kiedy rozweseliły się ich serca, powiedzieli: „Przywołajcie Samsona, niech nas zabawia”. Przyprowadzono Samsona z więzienia i postawiono go przy kolumnach, gdzie zabawiał ich swoimi żartami. 26Potem Samson rzekł do chłopca, który trzymał go za rękę: „Zaprowadź mnie do kolumn, na których wspiera się konstrukcja budynku, bo chcę się o nie oprzeć”. 27W tym budynku było pełno mężczyzn i kobiet. Byli tam także wszyscy książęta filistyńscy. A na dachu było około trzech tysięcy ludzi – mężczyzn i kobiet, którzy bawili się, patrząc na popisy Samsona. 28Samson wezwał Pana błagalnymi słowami: „Panie mój, Boże! Wspomnij na mnie, proszę, i przywróć mi siły – jeszcze ten jeden raz. O Boże, spraw, abym mógł zemścić się na Filistynach za dwoje moich oczu!”.29Potem Samson objął dwie środkowe kolumny, na których opierał się budynek. Na jednej położył prawą rękę, a na drugiej lewą, 30po czym zawołał: „Niech umrę wraz z Filistynami!”. I aż się ugiął, zbierając siły. Budowla runęła na książąt i wszystkich ludzi, którzy tam byli. A tych, których Samson zabił – sam umierając – było więcej niż tych, których pozabijał w ciągu całego swojego życia.31Potem nadeszli jego bracia, cały ród jego ojca, i zabrali go. Po powrocie pochowali go między Sorea i Esztaol, w grobowcu jego ojca Manoacha. Samson był sędzią Izraela przez dwadzieścia lat.
Gaza – zob. Sdz 1,18+.
Hebron – zob. Sdz 1,10+.
pakuły – chodzi o krótkie splątane włókna lnu, konopi lub juty używane np. do wyrobu grubej przędzy, usuwania smarów, uszczelniania i jako wyściółka tapicerska.
bidło – potoczna, skrócona nazwa mechanizmu bidłowego. Bidło dobija każdy wprowadzony wątek do krawędzi tkanin, tworząc kolejne jej elementy. Bidło spełnia także inne, dodatkowe funkcje. Stanowi bieżnię dla czółenka i jest elementem napędzającym inne mechanizmy tkackie.
od poczęcia jestem poświęcony Bogu – zob. Sdz 13,5+.
Dagon – bóstwo semickie uważane za głównego boga Filistynów. Na jego cześć Filistyni wznosili okazałe świątynie, w których składali dziękczynienie po każdym odniesionym zwycięstwie.
Sorea – zob. Sdz 13,2+.
Esztaol – zob. Sdz 13,25+.
FILISTEA, FILISTYNI - terytorium położone nad brzegiem Morza Śródziemnego, rozciągające się od Nilu do gór Karmel, zamieszkałe przez Filistynów należących do tzw. Ludów Morza, którzy w XII w. przed Chr. przybyli do Palestyny z rejonów Morza Egejskiego, prawdopodobnie z Krety. Faraon Ramzes III zdołał odeprzeć ich atak i po zwycięskich bitwach osiedlił ich na południowym wybrzeżu Kanaanu. Największe miasta Filistei, skupione w konfederacji zwanej pentapolem filistyńskim, czyli: Aszdod, Ekron, Aszkelon, Gat, Gaza, były ważnymi ośrodkami międzynarodowego handlu. Wojowniczy charakter Filistynów sprawił, że stali się jednym z głównych wrogów Izraela. Ich ekspansję w głąb Kanaanu powstrzymał w X w. przed Chr. król Dawid, zadając im klęskę, która na zawsze złamała ich potęgę.
SERCE - w Piśmie σwiętym oznacza najczęściej siedlisko myśli (Iz 6,10; Mk 7,21-23). Uważano je również za ośrodek uczuć, namiętności, nastrojów, emocji. Z nim wiązano różne stany psychiczne człowieka, np. radość (Pwt 28,47), smutek (Ps 13,3), miłość (Flp 1,7). Serce wypełnione pychą prowadzi do przyjmowania postaw sprzeciwiających się Bogu (Iz 6,10) i stoi w opozycji do serca Jezusa, które charakteryzuje się pokorą i łagodnością (Mt 11,29). Dzięki mądremu sercu można odróżniać dobro od zła oraz roztropnie i sprawiedliwie rządzić (1Krl 3,12). Serce utożsamiane jest również z podstawowymi władzami człowieka: wolą i sumieniem (2Sm 24,10). To ono podejmuje decyzje (2Sm 7,21), stanowi centrum posłuszeństwa, świadomego działania i jako takie reprezentuje całą osobę. Jest miejscem spotkania człowieka ze słowem Bożym i dlatego w nim musi dokonać się nawrócenie (Ps 51,12). Zob.
NERKI.
POŚWIĘCENIE - polegało na wyłączeniu czegoś lub kogoś ze sfery świeckiej po to, aby przeznaczyć jedynie do sfery religijnej. Wynikało to ze świadomości radykalnego podziału całej rzeczywistości na to, co świe ckie, oraz to, co święte. Poświęcenie było więc traktowane jako działanie zmierzające do uświęcenia, to znaczy do zbliżenia kogoś lub czegoś do Boga, który sam jest świętością. Osoba, zwierzę lub rzecz - przez akt poświęcenia - stawały się wyłączną własnością Boga i nie można ich było wykupić (Kpł 27,28n). Poświęcenia wymagało przede wszystkim to, co wiązało się z kultem, a więc kapłani (np. Wj 29,1nn), miejsca przeznaczone do kultu oraz naczynia używane w kulcie. Dokonywało się ono przez specjalne obrzędy (np. Wj 30,22-33). Poza tym każdy mógł osobiście poświęcić Bogu jakąś rzecz (np. Kpł 22,21; 23,38; Lb 15,3). Poświęcenie może przyjmować niekiedy w Piśmie Świętym specyficzne znaczenie, kiedy jest mowa o obłożeniu klątwą rzeczy, miejsc lub ludzi. Zob.
KLĄTWA.
PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).
BRAT - słowo ‘brat’ (siostra) w Piśmie Świętym może oznaczać brata rodzonego, współmałżonka lub narzeczonego (Tb 7,12; por. Pnp 4,9), dalszego krewnego, przyjaciela, rodaka, a nawet sojusznika. ST, obok braterstwa opartego na więzach krwi, wyraźnie podkreśla sens tego pojęcia w odniesieniu do wspólnoty i więzi duchowej ufundowanej na współodczuwaniu (1Sm 1,26) lub na mocy tego samego przymierza (Am 1,9; 1Mch 12,10). W NT pojęcie to odnosi się przede wszystkim do braci w wierze (Mt 18,15). Członkowie pierwszych wspólnot chrześcijan samych siebie określali mianem braci (np. 1Kor 6,6; Ef 6,21; Kol 1,1; Ap 1,9) i sióstr (np. Rz 16,1; 1Kor 9,5); takie braterstwo ma swoje Źródło we wspólnym dziecięctwie Bożym (Rz 8,14-17). Jako dzieci jednego Ojca wszyscy wierzący stają się dziedzicami Jego obietnic.
RÓD - społeczna jednostka organizacyjna, oparta na więzach krwi. Rody łączyły się w większe grupy zwane plemionami lub szczepami, odwołującymi się do wspólnego przodka (np. 1Sm 10,21). Ród jest pojęciem szerszym niż rodzina rozumiana jako wspólnota zamieszkania. Poszczególne rodziny izraelskie łączyły się w rody, na czele których stała jedna osoba (np. Lb 36,1). Przynależność do danego rodu pociągała za sobą konieczność przyjęcia tej samej tradycji religijnej, czyli wyznawanie wiary w Boga swoich przodków (np. Rdz 26,24).
SĘDZIA, SĘDZIOWIE - określenie odnoszące się w ST do przywódców rodów poszczególnych plemion izraelskich po ich osiedleniu się w Kanaanie, a przed nastaniem monarchii. Działali mniej więcej w okresie od 1200 do 1000 r. przed Chr. Pełnili nie tylko funkcje sędziowskie, ale sprawowali faktyczną władzę nad plemionami. W Księdze Sędziów wymienia się sześciu tzw. wielkich sędziów, ukazując ich jako charyzmatycznych przywódców i wybawców Izraela, na których spoczywał duch Boży. Zaliczono do nich Deborę, Baraka, Otniela, Gedeona, Ehuda oraz Jeftego. W ich gronie nie znalazł się Samson, bohater walk z Filistynami, chociaż w księdze poświęcono mu aż cztery rozdziały (Sdz 13 - 16). Oprócz tego w Księdze Sędziów znajdujemy wzmianki o sześciu innych tzw. mniejszych sędziach, którzy nie byli postaciami charyzmatycznymi, lecz stali na straży przestrzegania prawa Bożego w powierzonych im plemionach. W Piśmie σwiętym słowa sędzia używa się również w znaczeniu szerszym. Odnosi się ono np. do Mojżesza jako pośrednika przymierza między Bogiem i Jego ludem. Sędziami nazywano także królów oraz najwyższych urzędników państwowych. Uważano, że ich władza pochodzi od Boga, który jest sędzią świata (Rdz 18,25). Sposób postępowania sędziów regulowały specjalne kodeksy. Musieli oni odznaczać się przede wszystkim uczciwością i bezstronnością w wydawanych przez siebie orzeczeniach (np. Wj 23,1-9; Kpł 19,15n; Pwt 17,8-13).
IZRAEL (hebr. Israel - ‘ten który walczył z Bogiem’) - imię nadane przez Boga patriarsze Jakubowi (Rdz 32,29), które stało się później określeniem dwunastu plemion jego potomków, a z czasem zaczęło funkcjonować jako określenie całego narodu (Joz 24). Najstarsza pozabiblijna wzmianka o Izraelu datowana jest na ok. 1230 r. przed Chr. i pochodzi z hymnu napisanego na cześć egipskiego faraona Merenptaha. Plemiona izraelskie były mocno ze sobą powiązane więzami krwi i licznymi traktatami. Jednolitą i zjednoczoną organizacją państwową, istniejącą pod nazwą Izrael, stały się w latach panowania króla Dawida. Po śmierci króla Salomona, w 922 r. przed Chr., nastąpił rozłam na Królestwo Północne (Izrael) i Królestwo Południowe (Juda). Autorzy biblijni mianem Izrael określają dziesięć plemion Królestwa Północnego. Pozostałe dwa plemiona południowe nazywają Judą. W tekstach pisanych po przesiedleniu babilońskim (586 r. przed Chr.) termin Izrael przyjmuje różne znaczenia. Może oznaczać osobę patriarchy Jakuba lub pochodzący od niego naród, zjednoczone królestwo, Królestwo Północne oraz Królestwo Południowe. W NT słowem Izrael określa się naród żydowski (np. Rz 11,26; 2Kor 3,12), a czasem Kościół Boży (np. Ga 6,16). Zob.
JUDA.
Śmierć Samsona
Filistyni dostrzegli, że Samson stanowi dla nich wielkie zagrożenie, postanowili więc się go pozbyć. W tym celu posłużyli się kobietą, w której zakochał się Samson. Widząc jego nadludzką siłę, byli przekonani, że ma ona nadprzyrodzony, magiczny charakter. Dlatego za wszelką cenę pragnęli się dowiedzieć, skąd pochodzi moc Samsona i w jaki sposób można mu ją odebrać. Odpowiadając na natrętne pytania Dalili, Samson bawił się, wymyślając przedziwne sposoby, które miałyby go pozbawić owej siły. W końcu wyjawił prawdę, że jego moc pochodzi od Boga, a unicestwić ją można jedynie poprzez pozbawienie go długich włosów – znaku jego poświęcenia się Bogu. Filistyni, obcinając Samsonowi włosy, nie tylko pozbawili go Bożej siły, ale także bardzo go upokorzyli, ponieważ ogolona głowa była w Izraelu znakiem hańby. Porażka Samsona była wynikiem jego lekkomyślności i grzesznego sposobu życia. Ale to właśnie w tej sytuacji upokorzenia dokonał on swojego największego zwycięstwa, jakim było uznanie, że źródłem jego siły i wszystkich sukcesów był Bóg. Jego żarliwa modlitwa, choć dominowało w niej pragnienie zemsty, została przez Boga wysłuchana. Umierając, Samson sprowadził śmierć na przywódców filistyńskich, odpłacając im w ten sposób za swoją hańbę. Tragiczna historia Samsona pokazuje, że łaska, jaką daje Bóg, wymaga od człowieka nieustannej współpracy, w przeciwnym razie zostanie ona zmarnowana. W realizacji postawionych sobie celów nigdy nie można posługiwać się złem, które zawsze będzie rodzić kolejne zło, i nawet najszlachetniejsze intencje nie usprawiedliwiają tezy, że cel uświęca środki. Ostatnie wydarzenia z życia Samsona są również dowodem na to, że nigdy nie jest za późno na powrót do Boga, ponieważ On nie zapomina o tych, których sam wybrał.
Księga Sędziów
Wprowadzenie
Okoliczności powstania
Działalność sędziów w Izraelu trwała około dwa wieki: od wejścia Izraelitów do Kanaanu (ok. 1230-1200 przed Chr.) do ustanowienia w Izraelu monarchii (ok. 1020-1004 przed Chr.). Sędziowie byli zazwyczaj przywódcami, a często wodzami wojska. Bóg powierzał im ten urząd, aby wyzwalali plemiona izraelskie z opresji i niebezpieczeństw, jakie groziły im ze strony ościennych narodów, które pragnęły przejąć kontrolę nad Kanaanem.
Księga Sędziów przeszła długi i złożony proces formowania, zanim uzyskała ostateczną, znaną dzisiaj wersję. Na początku, w okresie zbliżonym do czasu, w którym dzieją się opisywane w księdze wydarzenia, powstawały przekazywane ustnie w rodzinach izraelskich opowiadania o tzw. sędziach większych: Ehudzie, Deborze, Baraku, Gedeonie, Jeftem i Samsonie. Te pojedyncze historie zostały zebrane i spisane na początku XI w. przed Chr. Później reprezentanci tradycji deuteronomistycznej (zob. Wprowadzenie do Księgi Powtórzonego Prawa) na nowo opracowali ten materiał, dodając do niego wprowadzenie historyczno-teologiczne, poszerzając niektóre opowiadania i dostosowując wszystko do schematu: grzech – kara – pokuta – wyzwolenie. Wszystkie opowiadania zostały ułożone w porządku chronologicznym, co sprawia wrażenie, że każdy z sędziów sprawował władzę nad całym Izraelem. Tymczasem zazwyczaj działali oni na terytorium jednego z plemion wchodzących w skład Izraela. Druga redakcja deuteronomistyczna, dokonana już po zniszczeniu Jerozolimy w 587 r. przed Chr., dodała do księgi rozdziały 1 i 9, a także umieszczone na końcu dodatki oraz informacje dotyczące sędziów mniejszych: Toli, Jaira, Ibsana, Elona i Abdona. Księga Sędziów zarówno przez Żydów, jak i przez chrześcijan zawsze uważana była za natchnioną.
Treść i teologia
Księga Sędziów wyraźnie dzieli się na trzy części. Część pierwsza zawiera dwa wprowadzenia. Pierwsze z nich (Sdz 1,1 – 2,5) ukazuje sytuację plemion izraelskich po śmierci Jozuego, przy czym autor podkreśla dominującą rolę plemienia Judy. Drugie wprowadzenie (Sdz 2,6 – 3,6) posłużyło autorowi do przedstawienia koncepcji historii kierowanej przez Boga, która toczy się według wspomnianego już schematu: grzech – kara – pokuta – wybawienie. Autor podaje tu również trzy powody, dla których Bóg pozwolił, aby w Ziemi Obiecanej, pośród Izraelitów mieszkały grupy rdzennej ludności Kanaanu.
Druga, zasadnicza część księgi, przedstawia historię poszczególnych sędziów: Otniela, który uwolnił naród z niewoli narzuconej przez króla Aramu (Sdz 3,7-11); Ehuda, który wybawił Izraela od Moabitów (Sdz 3,12-30); Szamgara, który pokonał Filistynów (Sdz 3,31); Debory i Baraka, którzy obronili naród przed Kananejczykami (Sdz 4,1 – 5,31); Gedeona, który pokonał Madianitów (Sdz 6,1 – 8,35); Abimeleka (Sdz 9,1-57); Tolę (Sdz 10,1n); Jaira (Sdz 10,3-5); Jeftego (Sdz 10,6 – 12,7); Ibsana (Sdz 12,8-10); Elona (Sdz 12,11n); Abdona (Sdz 12,13-15), a także Samsona i jego walkę z Filistynami (Sdz 13 – 16).
Trzecia i ostatnia część księgi składa się z dwóch dodatków, z których jeden opowiada o przemieszczeniu się plemienia Danitów na północ Palestyny i wzniesieniu tam przez nich własnego sanktuarium (Sdz 17 – 18), drugi zaś przedstawia dramatyczną historię zbrodni, jakiej dopuścili się mieszkańcy Gibea, pochodzący z plemienia Beniamina.
Chociaż autor opisuje wydarzenia w sposób fragmentaryczny, często mocno ubarwiony, przenośny i podporządkowany ustalonemu przez niego schematowi chronologicznemu, to jednak Księga Sędziów dostarcza cennych informacji na temat jednego z najbardziej tajemniczych okresów historii Izraela. Zwyczaje wojenne i relacje społeczne przedstawione w księdze wskazują, że była to epoka barbarzyńska. Z tego powodu pojawiają się spore trudności w interpretacji tego tekstu. Dzieje się tak dlatego, że postępowanie opiewanych w księdze bohaterów izraelskich często pozostaje w sprzeczności z powszechnie dziś przyjmowanymi normami moralnymi: Ehud posługuje się zdradą, aby zabić wroga (Sdz 3,16-23); Debora wychwala podstęp Jael, która zabiła Siserę, łamiąc przy tym święte prawo gościnności (Sdz 4,18-22; 5,24-27); Abimelek, chcąc dojść do władzy, zabija siedemdziesięciu synów Jerubbaala (Sdz 9,5); Jefte doprowadza do śmierci córki, aby wypełnić złożony nierozważnie ślub (Sdz 11,34-40); Samson korzysta z usług prostytutki (Sdz 16,1); lewita ze spokojem zostawia swoją żonę w rękach gwałcicieli i zabójców (Sdz 19,1-30); połączone siły izraelskie mordują niemal całe plemię Beniamina (Sdz 19,22-25); Izraelici uprowadzają młode dziewczęta z Szilo, aby dać je za żony ocalałym Beniaminitom (Sdz 21,19-23).
Księga Sędziów ilustruje sytuację społeczno‑polityczną plemion izraelskich z czasu poprzedzającego ustanowienie monarchii. Poszczególne plemiona tworzą luźną federację i każde z nich działa na własną rękę. Zawiązują między sobą krótkotrwałe sojusze, mające na celu walkę ze wspólnym wrogiem, którym najczęściej były ludy pierwotnie zamieszkujące Kanaan, a także Edomici, Madianici, Moabici i Filistyni. Zagrożenia zewnętrzne, a także ciągła rywalizacja pomiędzy rodami i plemionami powodowały nieustanne napięcia i stan niepewności. Biorąc pod uwagę te okoliczności, łatwiej zrozumieć pojawiające się w Izraelu coraz silniejsze tendencje do ustanowienia jednego, silnego ośrodka władzy, który zagwarantuje porządek wewnętrzny i skutecznie przeciwstawi się zagrożeniom zewnętrznym. Pierwsza próba ustanowienia monarchii zakończyła się jednak klęską (Sdz 8,22-35).
Na podstawie Księgi Sędziów można stwierdzić, że w czasach poprzedzających ustanowienie monarchii Izraelici nie posiadali scentralizowanych form kultu religijnego. Każdy mógł założyć swoje prywatne sanktuarium, ojciec rodziny mógł pełnić funkcje kapłańskie albo ustanowić sobie kapłana. Wielkie sanktuaria służyły przede wszystkim jako miejsca zbiorowej modlitwy, do których w przypadku wydarzeń doniosłych dla całego narodu zwoływano uroczyste zgromadzenie.
Izraelici dochowywali wierności jedynemu Bogu, chociaż nieustannie byli narażeni na pokusę przyjmowania wierzeń kananejskich i praktykowanie bałwochwalczego kultu pogańskich bóstw płodności i urodzaju. Typowym przykładem popadnięcia w religijny synkretyzm jest historia Gedeona. W obliczu różnych zagrożeń Bóg nie pozostawia swojego narodu, ale ustanawia charyzmatycznych przywódców, sędziów, których zadaniem jest wybawienie Izraela od wszystkich zagrożeń, jakie mogłyby przeszkodzić w realizacji Bożej obietnicy dotyczącej przejęcia Ziemi Obiecanej.
Filistyni dostrzegli, że Samson stanowi dla nich wielkie zagrożenie, postanowili więc się go pozbyć. W tym celu posłużyli się kobietą, w której zakochał się Samson. Widząc jego nadludzką siłę, byli przekonani, że ma ona nadprzyrodzony, magiczny charakter. Dlatego za wszelką cenę pragnęli się dowiedzieć, skąd pochodzi moc Samsona i w jaki sposób można mu ją odebrać. Odpowiadając na natrętne pytania Dalili, Samson bawił się, wymyślając przedziwne sposoby, które miałyby go pozbawić owej siły. W końcu wyjawił prawdę, że jego moc pochodzi od Boga, a unicestwić ją można jedynie poprzez pozbawienie go długich włosów – znaku jego poświęcenia się Bogu. Filistyni, obcinając Samsonowi włosy, nie tylko pozbawili go Bożej siły, ale także bardzo go upokorzyli, ponieważ ogolona głowa była w Izraelu znakiem hańby. Porażka Samsona była wynikiem jego lekkomyślności i grzesznego sposobu życia. Ale to właśnie w tej sytuacji upokorzenia dokonał on swojego największego zwycięstwa, jakim było uznanie, że źródłem jego siły i wszystkich sukcesów był Bóg. Jego żarliwa modlitwa, choć dominowało w niej pragnienie zemsty, została przez Boga wysłuchana. Umierając, Samson sprowadził śmierć na przywódców filistyńskich, odpłacając im w ten sposób za swoją hańbę. Tragiczna historia Samsona pokazuje, że łaska, jaką daje Bóg, wymaga od człowieka nieustannej współpracy, w przeciwnym razie zostanie ona zmarnowana. W realizacji postawionych sobie celów nigdy nie można posługiwać się złem, które zawsze będzie rodzić kolejne zło, i nawet najszlachetniejsze intencje nie usprawiedliwiają tezy, że cel uświęca środki. Ostatnie wydarzenia z życia Samsona są również dowodem na to, że nigdy nie jest za późno na powrót do Boga, ponieważ On nie zapomina o tych, których sam wybrał.