161Zaraz po tym jak Dawid dotarł do szczytu góry, wyszedł mu na spotkanie Siba, sługa Meribbaala. Prowadził dwa objuczone osły, które dźwigały dwieście chlebów, sto kiści suszonych winogron, sto suszonych owoców i skórzany worek wina. 2Król spytał Sibę: „Co ty tu masz?”. Odrzekł Siba: „Osłów niech dosiada rodzina królewska, chlebem i owocami niech się pożywią żołnierze, a wino niech ugasi pragnienie ludzi zmęczonych drogą na pustyni”. 3Potem król zapytał: „A gdzie jest Meribbaal, syn twojego pana?”. Siba odrzekł królowi: „Został w Jerozolimie, gdyż pomyślał sobie: «Teraz Izraelici przywrócą mi królestwo mojego ojca»”. 4Król powiedział Sibie: „Tobie daję wszystko, co stanowi własność Meribbaala”. Siba odpowiedział: „Panie mój, królu! Padam na twarz i dziękuję za twoją łaskawość!”.
Szimei przeklina Dawida
5Kiedy król Dawid dotarł do Bachurim, wyszedł ze wsi niejaki Szimei, syn Gery, pochodzący z plemienia i rodu Saula, i zaczął mu złorzeczyć. 6Obrzucał też kamieniami Dawida i wszystkich jego ministrów, pomimo że wielka rzesza i żołnierze maszerowali po prawej i lewej stronie króla. 7A złorzecząc, Szimei tak wykrzykiwał: „Precz, precz, morderco i nikczemniku! 8Pan dokonał na tobie pomsty za krew rodziny Saula, w miejsce którego zostałeś królem. Dlatego teraz Pan oddał królestwo w ręce Absaloma, twojego syna. Spotkało cię to nieszczęście, gdyż jesteś mordercą!”.9Wtedy Abiszaj, syn Serui, odezwał się do króla: „Czemu ten zdechły pies ma złorzeczyć królowi, memu panu? Pozwól, że pójdę i odetnę mu głowę!”. 10Król jednak odpowiedział: „Synowie Serui, czemu mieszacie się do tego? Jeśli on złorzeczy, dlatego że Pan kazał mu złorzeczyć Dawidowi, któż więc może mu z tego powodu czynić wyrzuty?”.11Potem Dawid powiedział do Abiszaja i swoich sług: „Jeżeli mój rodzony syn nastaje na moje życie, to cóż dziwnego w zachowaniu tego Beniaminity? Zostawcie go w spokoju! Niech złorzeczy, skoro Pan mu to nakazał!12Może jeszcze Pan wejrzy na moją biedę i przemieni te dzisiejsze złorzeczenia w błogosławieństwo”.
13Podczas gdy Dawid i jego towarzysze szli drogą, Szimei szedł zboczem góry obok nich. Cały czas złorzeczył i rzucał w ich stronę kamieniami i prochem. 14W ten sposób król i towarzyszący mu ludzie dotarli nad Jordan. Tam odpoczęli, ponieważ byli bardzo zmęczeni.
Chuszaj doradcą Absaloma
15Tymczasem Absalom otoczony wielką rzeszą Izraelitów wkroczył do Jerozolimy. Także Achitofel był z nim. 16Arkijczyk Chuszaj, przyjaciel Dawida, przyszedł do Absaloma i pozdrowił go: „Niech żyje król, niech żyje król!”. 17Absalom zapytał Chuszaja: „Taka jest twoja wierność względem twojego przyjaciela, Dawida? Czemuż to nie poszedłeś ze swoim przyjacielem?”. 18Chuszaj odpowiedział Absalomowi: „Nie poszedłem, bo chcę być z tym, którego Pan i cały lud izraelski wybrali. Ja więc pozostanę przy nim.19A po drugie, komu mam służyć? Czy nie jesteś synem mego przyjaciela? Jak służyłem dotychczas twojemu ojcu, tak teraz będę służył tobie!”.
Absalom i nałożnice Dawida
20Absalom zwrócił się do Achitofela: „Radźcie, co mamy robić!”. 21Achitofel odpowiedział Absalomowi: „Współżyj z żonami, które twój ojciec pozostawił, aby pilnowały pałacu! Wtedy cały Izrael dowie się, że zostałeś znienawidzony przez ojca. Umocnią się też wszyscy twoi zwolennicy”. 22Postawiono więc na tarasie pałacu królewskiego namiot dla Absaloma. Wszedł on tam na oczach całego Izraela, aby współżyć z żonami swojego ojca.
23W tamtym czasie rada, której udzielał Achitofel, była ceniona jak wyrocznia samego Boga. Zarówno Dawid, jak i Absalom stosowali się do każdej jego rady.
Meribbaal – zob. 2Sm 4,4+.
skórzany worek wina – jednym ze sposobów przechowywania i transportowania wina było umieszczanie go w specjalnych workach uszytych ze zwierzęcej skóry.
Bachurim – zob. 2Sm 3,16+.
Abiszaj – brat Joaba i syn Serui, siostry Dawida (2Sm 2,18; 10,10).
zdechły pies – zob. 2Sm 3,8+.
Beniaminita – członek plemienia Saula.
na moją biedę – dosł. na mój grzech.
Dla starożytnych przekleństwo miało w sobie złowrogą i szkodliwą moc. Dlatego budziło ono wielki strach (Lb 22 – 24). Dawid przyjmuje spotykające go upokorzenia w duchu pokuty jako należną karę za swój grzech (2Sm 12,10-12). Ufa on, że Bóg przyjmie jego uniżenie, zmiłuje się nad nim i obdarzy go swoją łaską. Postawa Dawida jest przeciwieństwem surowej i rytualnej mentalności Saula. Błogosławieństwo – zob. Słownik.
na tarasie – jest to ten sam taras, z którego Dawid dostrzegł kąpiącą się Batszebę (2Sm 11,2).
Wejście w posiadanie haremu króla oznaczało przejęcie po nim władzy królewskiej (2Sm 12,1-12+).
JEROZOLIMA, JERUZALEM - starożytne miasto położone w górach Judei (ok. n.p.m.), na wschód od wybrzeża Morza Śródziemnego. Pierwsze ślady osadnictwa datowane są tam na ok. 3200 r. przed Chr. Wielkiego znaczenia miasto nabrało po zdobyciu go przez Dawida w X w. przed Chr., który uczynił z niego stolicę zjednoczonego i rosnącego w siłę Izraela (2Sm 5,6). Po sprowadzeniu tam Arki Przymierza i wybudowaniu przez Salomona okazałej świątyni na górze Moria (1Krl 6) Jerozolima stała się centrum życia religijnego całego narodu. W 586 r. przed Chr. król babiloński Nabuchodonozor zburzył miasto, a ludność deportował do Babilonii. Po powrocie z wygnania Żydzi odbudowali świątynię, a miasto odzyskało swoje dawne znaczenie. W 63 r. przed Chr. Jerozolima dostała się pod panowanie Rzymian. Po nieudanym powstaniu żydowskim w 70 r. po Chr. została zniszczona, a jej świątynia doszczętnie spłonęła. Jerozolima jest centralnym miejscem historii zbawienia, gdyż tam właśnie miały miejsce najważniejsze wydarzenia zbawcze dokonane przez Jezusa: Jego nauczanie, Męka, Śmierć i Zmartwychwstanie. Tam też swój początek wzięła wspólnota Kościoła. Już ST zapowiada Nowe Jeruzalem (Iz 2,2; Mi 4,1-3), miejsce, w którym na końcu czasów Bóg zamieszka wraz ze wszystkimi narodami. Nowa Jerozolima będzie miejscem ostatecznego zjednoczenia zbawionej przez Chrystusa ludzkości ( Ap 21). Pojawiający się w księgach NT termin Jeruzalem (np. Mt 23,37; Łk 2,25; Dz 1,8; Rz 15,19; 1Kor 16,3; Ga 4,25; Hbr 12,22; Ap 3,12) jest archaiczną formą nazwy Jerozolima stosowaną w Septuagincie (greckim przekładzie ksiąg ST). W niniejszym przekładzie zachowano rozróżnienie występujące w oryginale. Zob.
SYJON.
RÓD - społeczna jednostka organizacyjna, oparta na więzach krwi. Rody łączyły się w większe grupy zwane plemionami lub szczepami, odwołującymi się do wspólnego przodka (np. 1Sm 10,21). Ród jest pojęciem szerszym niż rodzina rozumiana jako wspólnota zamieszkania. Poszczególne rodziny izraelskie łączyły się w rody, na czele których stała jedna osoba (np. Lb 36,1). Przynależność do danego rodu pociągała za sobą konieczność przyjęcia tej samej tradycji religijnej, czyli wyznawanie wiary w Boga swoich przodków (np. Rdz 26,24).
PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).
JORDAN - najdłuższa i największa rzeka Palestyny, a także najniżej położona rzeka świata. Znaczna część koryta Jordanu znajduje się poniżej poziomu morza. Swój początek bierze z czterech Źródeł znajdujących się u stóp Hermonu, których wody łączą się ze sobą w północnej części doliny Hule. Jordan wpada do Jeziora Galilejskiego, a następnie meandrycznymi zakolami płynie na południe, by znaleŹć swoje ujście w Morzu Martwym (np. Rdz 14,3). Na odcinku , który w linii prostej łączy Jezioro Galilejskie i Morze Martwe, Jordan ma długości. Rzeka ta stanowi główne Źródło życiodajnej wody i centralny element palestyńskiego krajobrazu. Nad Jordanem rozegrało się wiele wydarzeń istotnych dla historii zbawienia, z których najważniejsze to wejście do Ziemi Obiecanej Izraelitów wracających z niewoli egipskiej (Joz 3 - 4) oraz chrzest Jezusa, który oznaczał rozpoczęcie przez Niego publicznej działalności (np. Mt 3,13-17).
JEROZOLIMA, JERUZALEM - starożytne miasto położone w górach Judei (ok. n.p.m.), na wschód od wybrzeża Morza Śródziemnego. Pierwsze ślady osadnictwa datowane są tam na ok. 3200 r. przed Chr. Wielkiego znaczenia miasto nabrało po zdobyciu go przez Dawida w X w. przed Chr., który uczynił z niego stolicę zjednoczonego i rosnącego w siłę Izraela (2Sm 5,6). Po sprowadzeniu tam Arki Przymierza i wybudowaniu przez Salomona okazałej świątyni na górze Moria (1Krl 6) Jerozolima stała się centrum życia religijnego całego narodu. W 586 r. przed Chr. król babiloński Nabuchodonozor zburzył miasto, a ludność deportował do Babilonii. Po powrocie z wygnania Żydzi odbudowali świątynię, a miasto odzyskało swoje dawne znaczenie. W 63 r. przed Chr. Jerozolima dostała się pod panowanie Rzymian. Po nieudanym powstaniu żydowskim w 70 r. po Chr. została zniszczona, a jej świątynia doszczętnie spłonęła. Jerozolima jest centralnym miejscem historii zbawienia, gdyż tam właśnie miały miejsce najważniejsze wydarzenia zbawcze dokonane przez Jezusa: Jego nauczanie, Męka, Śmierć i Zmartwychwstanie. Tam też swój początek wzięła wspólnota Kościoła. Już ST zapowiada Nowe Jeruzalem (Iz 2,2; Mi 4,1-3), miejsce, w którym na końcu czasów Bóg zamieszka wraz ze wszystkimi narodami. Nowa Jerozolima będzie miejscem ostatecznego zjednoczenia zbawionej przez Chrystusa ludzkości ( Ap 21). Pojawiający się w księgach NT termin Jeruzalem (np. Mt 23,37; Łk 2,25; Dz 1,8; Rz 15,19; 1Kor 16,3; Ga 4,25; Hbr 12,22; Ap 3,12) jest archaiczną formą nazwy Jerozolima stosowaną w Septuagincie (greckim przekładzie ksiąg ST). W niniejszym przekładzie zachowano rozróżnienie występujące w oryginale. Zob.
SYJON.
PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).
IZRAEL (hebr. Israel - ‘ten który walczył z Bogiem’) - imię nadane przez Boga patriarsze Jakubowi (Rdz 32,29), które stało się później określeniem dwunastu plemion jego potomków, a z czasem zaczęło funkcjonować jako określenie całego narodu (Joz 24). Najstarsza pozabiblijna wzmianka o Izraelu datowana jest na ok. 1230 r. przed Chr. i pochodzi z hymnu napisanego na cześć egipskiego faraona Merenptaha. Plemiona izraelskie były mocno ze sobą powiązane więzami krwi i licznymi traktatami. Jednolitą i zjednoczoną organizacją państwową, istniejącą pod nazwą Izrael, stały się w latach panowania króla Dawida. Po śmierci króla Salomona, w 922 r. przed Chr., nastąpił rozłam na Królestwo Północne (Izrael) i Królestwo Południowe (Juda). Autorzy biblijni mianem Izrael określają dziesięć plemion Królestwa Północnego. Pozostałe dwa plemiona południowe nazywają Judą. W tekstach pisanych po przesiedleniu babilońskim (586 r. przed Chr.) termin Izrael przyjmuje różne znaczenia. Może oznaczać osobę patriarchy Jakuba lub pochodzący od niego naród, zjednoczone królestwo, Królestwo Północne oraz Królestwo Południowe. W NT słowem Izrael określa się naród żydowski (np. Rz 11,26; 2Kor 3,12), a czasem Kościół Boży (np. Ga 6,16). Zob.
JUDA.
WYROCZNIA - w Piśmie Świętym jest to informacja lub przesłanie, które Bóg kieruje do człowieka lub do całej społeczności. Często wyrocznia jest odpowiedzią na postawione przez człowieka pytanie lub stanowi szczególną interwencję Boga, który objawiając swoją wolę, kieruje losami świata. W Piśmie Świętym mamy ukazane trzy sposoby otrzymywania wyroczni: 1) w czasie snu (np. Rdz 40,8nn; 1Sm 15,16; Mt 1,20-24); 2) pod wpływem natchnienia lub w widzeniu (np. 1Sm 8,21n; 9,17; Ez 2,1nn; Dz 9,10nn); 3) przez rzucanie losów (np. Wj 28,30; Joz 7,16nn; 1Sm 14,41nn; Dz 1,26). W ciągu dziejów Izraela istniały wyznaczone miejsca i osoby umożliwiające otrzymanie wyroczni od Boga. Szczególnymi przekazicielami Bożych wyroków byli charyzmatyczni prorocy. Władcy na dworach mieli zazwyczaj kogoś, kto przekazywał Bożą wolę i głos takiego człowieka brano pod uwagę na przykład w organizacji wypraw wojennych (np. 2Krn 18,3nn). Prawo zabraniało Żydom stosowania jakichkolwiek praktyk magicznych, którymi często posługiwali się ludzie przekazujący wyrocznie w społecznościach pogańskich. Bóg sam przekazywał swoje objawienie w sposób pewny i jednoznaczny i nie miało to nic wspólnego z praktyką magiczną czy wróżbiarską.
Spotkanie z Sibą, sługą Meribbaala
Siba, wykorzystując zamieszanie i osłabioną pozycję Dawida, próbuje przejąć dobra należące do swojego pana Meribbaala, potomka Saula. Kłamie, twierdząc, że Meribbaal chce przejąć władzę w Izraelu. Dawid dość naiwnie daje wiarę jego słowom, bo przecież Absalom, organizując bunt, nie mógł działać na korzyść osób trzecich.
Szimei przeklina Dawida
Złorzeczenie, które Szimei wypowiada pod adresem Dawida, jest wyrazem zawodu, jaki przeżywało plemię Beniamina z powodu krótkiego i nieudanego panowania Saula. Dawid jednak pokornie słucha tych obelg, bo zdaje sobie sprawę, że to, co mówi Szimei, nie jest pozbawione podstaw. Pokora i cierpliwość Dawida w pewien sposób ratują życie Szimeiemu, ponieważ w myśl prawa złorzeczenie królowi było przestępstwem karanym bezzwłocznie wykonywaną karą śmierci (1Krl 21,8-13). Przekleństwa Szimeiego Dawid interpretuje jako zgodne z wolą Boga. W ten sposób okazuje wielki szacunek dla Boga i uległość względem Jego pragnień, a także ufność, że kiedy już odpokutuje swoje grzechy, Bóg obdarzy go błogosławieństwem.
Chuszaj doradcą Absaloma
Absalom, Achitofel i Chuszaj jednocześnie wchodzą do Jerozolimy. Absalom jako uzurpator, Achitofel jako mądry, pozbawiony skrupułów doradca i Chuszaj jako szpieg Dawida. Absalomowi, działającemu wyłącznie pod wpływem osobistych ambicji, brakowało doświadczenia politycznego, dlatego w łatwowierny sposób przyjął tłumaczenie Chuszaja, nie przypuszczając, że w jego słowach kryje się podstęp.
Absalom i nałożnice Dawida
Za radą Achitofela, zaraz po wkroczeniu do Jerozolimy, Absalom udaje się do nałożnic Dawida. Działanie Absaloma miało charakter polityczny, ale wywarło również mocny efekt psychologiczny, ponieważ na tyle poróżniło ojca z synem, że ewentualna zgoda pomiędzy nimi stała się niemożliwa. Gest Absaloma jest również dokładnym wypełnieniem zapowiedzi kary za grzech Dawida z Batszebą, zapowiedzianej przez Natana (2Sm 12,11n), który mówił, że grzech popełniony w ukryciu będzie publicznie ukarany. Dlatego całe to wydarzenie dzieje się na oczach ludu.
Pierwsza i Druga Księga Samuela
Wprowadzenie
Okoliczności powstania
W Biblii hebrajskiej Pierwsza i Druga Księga Samuela stanowiły jedno dzieło. Ich podział wywodzi się od Septuaginty (LXX). Tłumacze greccy połączyli te księgi z Pierwszą i Drugą Księgą Królewską, nadając czteroczęściowemu dziełu wspólny tytuł Księgi Królestw, za czym poszła też Wulgata. Hebrajski tytuł Księgi Samuela ma uzasadnienie w starożytnym przekonaniu, że autorem dzieła był Samuel, ostatni sędzia w Izraelu. Jednakże Samuel, który jest bohaterem zaledwie pierwszej części dzieła, nie może być jego autorem i dlatego autorstwo przypisuje się anonimowemu historykowi i teologowi, którego umownie nazwano Deuteronomistą. Wiele wskazuje na to, że ów anonimowy autor pod koniec VII w. lub na początku VI w. przed Chr. skomponował tzw. historię deuteronomistyczną obejmującą: Księgę Jozuego, Księgę Sędziów, Pierwszą i Drugą Księgę Samuela i Pierwszą i Drugą Księgę Królewską.
Autor Ksiąg Samuela w swojej kompozycji połączył różne źródła. Do historii rodziny Helego (1Sm 1 – 3) posłużyły mu kapłańskie tradycje sanktuarium w Szilo. Dzieje Arki Przymierza (1Sm 4 – 7) pochodzą z odrębnego źródła związanego z tradycją kultyczną. Wspomnienia o Samuelu mogły zostać stworzone i być przekazywane w ustnej tradycji w kręgach prorockich. Nie ma wątpliwości, że dzieje Saula i Dawida opierają się na licznych źródłach pisanych. Autor miał do dyspozycji przynajmniej dwa cykle opowiadań o Saulu i historię dotyczącą rodziny Dawida. Nie wiemy, kiedy poszczególne wątki historii zostały ze sobą powiązane i kiedy utrwalono je na piśmie. W różnych źródłach i tradycjach autor znajdował nie tylko pierwotne informacje o faktach, ale także zapis wielowiekowej refleksji nad nimi.
Tekst hebrajski Ksiąg Samuela jest bardzo źle zachowany, a wersja Septuaginty (LXX) przekazuje tekst znacznie różniący się od hebrajskiego. Wersja ta znajduje potwierdzenie we fragmentach hebrajskich odkrytych w XX w. w Qumran, co dowodzi, że w III-II w. przed Chr. istniały różne wersje tekstu hebrajskiego tych ksiąg. Proces redakcji dzieła był więc długi i trwał niemal do końca epoki Starego Testamentu.
Treść i teologia
Księgi Samuela opowiadają dzieje Izraela od momentu ustanowienia monarchii aż do końca panowania króla Dawida. Opis wydarzeń nie ma charakteru systematycznego wykładu, lecz stanowi raczej serię połączonych ze sobą historii i epizodów, odnoszących się do postaci Samuela, Saula i Dawida. Autor stworzył zwartą kompozycję literacką, której bieg wyznaczają trzej następujący po sobie przywódcy oraz nieustanne działanie Boga, który troszczy się o swój lud i kieruje nim poprzez specjalnie wybranych ludzi. Namaszczenie Saula na króla (1Sm 9) dało początek instytucji monarchii w Izraelu. Panowanie Saula, z powodu jego niewierności Bogu, było krótkie. Na nowego władcę namaszczony został Dawid (1Sm 16). Tak rozwijającą się historię możemy zatem podzielić na siedem części: 1) powołanie Samuela (1Sm 1 – 3); 2) dzieje Arki Przymierza (1Sm 4 – 7); 3) Saul, pierwszy król Izraela (1Sm 8 – 15); 4) Saul i Dawid (1Sm16 – 31); 5) walka o królestwo (2Sm 1 – 8); 6) Dawid królem Izraela (2Sm 9 – 20); 7) dodatki (2Sm 21 – 24).
Pierwszą i Drugą Księgę Samuela można nazwać historią o ustanowieniu monarchii w Izraelu. Jej początkiem było namaszczenie Saula, natomiast swój definitywny kształt otrzymała za panowania Dawida. Izrael, w porównaniu z narodami ościennymi, dość późno przyjął strukturę państwa monarchicznego. Po zdobyciu Kanaanu na równinie nadmorskiej osiedlili się Filistyni, którzy stali się dla Izraela wielkim zagrożeniem. W tej sytuacji zaistniała potrzeba silnej, centralnej władzy. Przeciwko Filistynom wystąpił najpierw Saul, a jego dzieło poprowadził dalej Dawid, który ostatecznie złamał ich potęgę i objął władzę nad plemionami południa i północy Izraela. Ustanowienie jednej dla całego Izraela stolicy politycznej i religijnej w Jerozolimie oraz rozciągnięcie kontroli nad narodami zajordańskimi czy aramejskimi południowej Syrii, przyniosło królestwu bezpieczeństwo, pokój i dobrobyt. Jednakże wybuchające już za życia Dawida bunty wewnętrzne ujawniały dawne antagonizmy między północą a południem i zapowiadały schizmę, która nastąpiła po śmierci Salomona.
Hebrajczycy, zaliczając Księgi Samuela do części kanonu zwanej „prorocy wcześniejsi”, wskazywali na religijny charakter przedstawionej tu historii. Przy wyborze Saula z całą ostrością postawiono problem, czy królem Izraela ma być Bóg, czy człowiek. Ustanowiony przez namaszczenie król miał panować nad Izraelem jako pełnomocnik Jahwe. Saul nie sprostał temu ideałowi i został odrzucony. Ucieleśnieniem tej idei stał się natomiast Dawid (1Sm 13,13n).
W centrum historii Dawida stoi Boża obietnica zawarta w proroctwie Natana (2Sm 7,10-16). Kierując się szczególną miłością do narodu, Bóg oznajmia łaskawe i bezwarunkowe związanie się z rodem Dawida. Ustanawia między sobą a potomkami Dawida więź na wzór tej, jaka łączy ojca i syna: „Ja będę mu Ojcem, a on będzie Mi synem”. Obietnicy Bożej nie zniweczy nawet ewentualna niewierność potomków Dawida. W taki sposób Dawid interpretuje obietnicę w swojej modlitwie dziękczynnej (2Sm 7,18-29), a zwłaszcza w tzw. „ostatnich słowach”, gdzie Boże obietnice wyraźnie nazywa się wiecznym przymierzem (2Sm 23,5). Dlatego proroctwo Natana stanowi teologiczny punkt kulminacyjny Ksiąg Samuela i najważniejszy tekst dla całego mesjanizmu królewskiego. Dzięki otrzymanej obietnicy Dawid stał się postacią kluczową w rozwoju myśli mesjańskiej ST. Późniejsi prorocy, szczególnie w najtrudniejszych momentach historii Izraela, często odwoływali się do obrazu „gałązki Jessego” (Iz 11,1), która była zapowiedzią nowego króla, mesjasza. Temat potomka Dawida, którym jest oczekiwany mesjasz, powraca także w NT. Potomkiem, do którego została skierowana obietnica dana Dawidowi, jest Jezus z Nazaretu, Syn Dawida (np. Mt 9,27), Syn Abrahama (Mt 1,1), oczekiwany Chrystus (np. Mt 16,16; Mk 8,29; J 20,31), który jest zarazem Synem Bożym (np. Mt 3,17; 17,5; Mk 3,11; Łk 3,22; J 1,34).
Ta ciągle aktualna historia uczy, że nie ma ani „świeckiej” historii, ani społeczeństwa laickiego, gdyż wszystko, co się rozgrywa na ziemi i między ludźmi, dzieje się przed Obliczem Pańskim (1Sm 10,25), tzn. w obecności Boga. Bóg pozwala ludziom działać jako istotom rozumnym i wolnym. Nie żyją oni w izolacji, lecz w określonej strukturze społecznej: są tu mężczyźni i kobiety, panujący i poddani, politycy i żołnierze, bogaci i biedni, obywatele i niewolnicy. W każdej z tych grup są ludzie prawi i chciwi, wielkoduszni i aroganccy, otwarci i podstępni. I choć wyraźny osąd moralny poszczególnych czynów czy osób pojawia się w Księgach Samuela rzadko, to domyślnie jest on zawsze obecny. Bóg wkracza w losy każdego człowieka i pomimo ludzkich grzechów oraz słabości ustanawia swoje królestwo, czyli panowanie.
Siba, wykorzystując zamieszanie i osłabioną pozycję Dawida, próbuje przejąć dobra należące do swojego pana Meribbaala, potomka Saula. Kłamie, twierdząc, że Meribbaal chce przejąć władzę w Izraelu. Dawid dość naiwnie daje wiarę jego słowom, bo przecież Absalom, organizując bunt, nie mógł działać na korzyść osób trzecich.