181Dawid dokonał przeglądu oddziałów, które znajdowały się przy nim, i ustanowił dowódców nad tysiącami i nad setkami żołnierzy. 2Następnie powierzył jedną trzecią wojska Joabowi, jedną trzecią Abiszajowi, synowi Serui, bratu Joaba, i jedną trzecią Itajowi z Gat. Wtedy Dawid oznajmił żołnierzom, że on również osobiście wyruszy z nimi do bitwy. 3Ale żołnierze zaczęli wołać: „Nie możesz iść z nami! Bo jeśli my będziemy uciekać, wrogowie nie będą się tym przejmować. I jeśli nawet zginie nas połowa, nikt nie zwróci na to uwagi. Bo tylko ty się liczysz, jesteś wart tyle, co dziesięć tysięcy żołnierzy! Dlatego lepiej będzie, gdy zostaniesz w mieście, skąd możesz przysłać nam pomoc”. 4Król Dawid odpowiedział: „Dobrze, postąpię tak, jak uznaliście za słuszne”. Król zajął więc miejsce przy bramie miasta, a żołnierze setkami i tysiącami wyruszali do bitwy. 5Król wydał jeszcze Joabowi, Abiszajowi i Itajowi następujący rozkaz: „Oszczędźcie mi młodego Absaloma!”. I wszyscy żołnierze słyszeli, jak król dawał dowódcom to rozporządzenie w sprawie Absaloma.
Klęska i śmierć Absaloma
6Wojsko Dawida wyruszyło w pole do walki z Izraelitami dowodzonymi przez Absaloma i wywiązała się bitwa w lesie Efraima. 7Armia Izraela została tam pobita przez żołnierzy Dawida. W tym dniu Izrael poniósł wielką klęskę i stracił dwadzieścia tysięcy ludzi. 8Bitwa przeniosła się na całą okolicę i więcej ludzi zginęło w lesie, niż padło od miecza w bitwie. 9W pewnym momencie Absalom dosiadający muła natknął się na żołnierzy Dawida. Muł zapuścił się pod konary wielkiego terebintu. Absalom zaczepił głową o gałęzie terebintu i kiedy muł, na którym jechał, popędził dalej, on zawisł między niebem i ziemią. 10Zobaczył to jeden z żołnierzy Dawida i doniósł o tym Joabowi: „Widziałem Absaloma uwięzionego w konarach terebintu”. 11Joab odparł mu: „Skoro go widziałeś, to dlaczego go tam nie zabiłeś? Dałbym ci zaraz dziesięć sztuk srebra i jeden pas”. 12Żołnierz odpowiedział Joabowi: „Choćbyś mi nawet ofiarował tysiąc sztuk srebra, nie podniósłbym ręki na syna królewskiego! Słyszeliśmy na własne uszy, jak król przykazywał tobie, Abiszajowi i Itajowi: «Zachowajcie mi młodego Absaloma!». 13Gdybym go zabił, udając, że o niczym nie słyszałem, król i tak odkryłby moje kłamstwo – bo przed królem nic się nie ukryje – a ty pierwszy stanąłbyś przeciwko mnie!”. 14Joab odrzekł: „Nie będę dłużej tracił z tobą czasu!”. Wziął trzy oszczepy, poszedł i wbił je w serces Absaloma, który wisząc w gęstwinie terebintu, wciąż jeszcze żył. 15Potem otoczyło Absaloma dziesięciu młodych żołnierzy, którzy nosili zbroję Joaba, i zadali mu śmiertelne ciosy.
16W końcu Joab zagrał na rogu i wojsko przestało ścigać Izraelitów, gdyż Joab je powstrzymał. 17Następnie żołnierze wzięli ciało Absaloma i wrzucili do wielkiego dołu w lesie. Potem usypali nad nim bardzo duży kopiec z kamieni. W tym czasie żołnierze Absaloma, ratując się ucieczką, wracali do swoich domów.
18Absalom jeszcze za swojego życia postawił sobie pomnik w Dolinie Królewskiej, gdyż mówił: „Nie mam syna, który zapewniłby mi sławę”. Pomnik ten nazwał swoim imieniem. I do dnia dzisiejszego nazywa się on Pomnikiem Absaloma.
Zwiastuni zwycięstwa
19Wtedy Achimaas, syn Sadoka, powiedział do Joaba: „Pozwól mi pobiec do króla i zanieść mu wiadomość, że Pan go wybawił z mocy jego nieprzyjaciół”. 20Ale Joab mu odpowiedział: „Dziś nie byłbyś zwiastunem dobrej nowiny. Pójdziesz z dobrą nowiną kiedy indziej, ale nie dziś, ponieważ chodzi o śmierć syna królewskiego”. 21Wtedy Joab zawołał pewnego Kuszytę i rozkazał mu: „Idź i powiedz królowi o wszystkim, co widziałeś!”. Ten pokłonił się nisko Joabowi i pobiegł. 22Ale Achimaas ponownie zwrócił się do Joaba: „Niech się dzieje co chce! Pozwól, że i ja pobiegnę za Kuszytą!”. Joab mu odpowiedział: „Dlaczegóż to, mój synu, chcesz biec? Za tę nowinę nie dostaniesz nagrody”. 23„Niech się dzieje co chce! – powtórzył Achimaas – pobiegnę!”. Joab rzekł: „Zatem biegnij!”. Pobiegł więc Achimaas szlakiem jordańskim i wyprzedził Kuszytę.
24Dawid w tym czasie usadowił się między zewnętrzną a wewnętrzną bramą miasta. Strażnik wyszedł na taras bramy, na sam szczyt muru, i patrzył ku horyzontowi. Nagle dostrzegł biegnącego człowieka 25i powiadomił o tym króla. Król powiedział: „Jeżeli biegnie jeden człowiek, to przynosi dobrą nowinę”. Gdy ten posłaniec dalej biegł i przybliżał się, 26strażnik zobaczył drugiego biegnącego człowieka. Zawołał więc w stronę odźwiernego: „Jakiś inny człowiek biegnie sam!”. Król znowu rzekł: „Także i ten przynosi dobrą nowinę”. 27Po chwili strażnik dorzucił: „Po sposobie poruszania się rozpoznaję pierwszego człowieka: jest to Achimaas, syn Sadoka”. Król powiedział: „To dobry człowiek i niesie dobrą wiadomość”.
28Achimaas zawołał do króla: „Bądź pozdrowiony!”. Pokłonił się przed królem twarzą do ziemi, a następnie powiedział: „Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg twój, który zgniótł buntowników, podnoszących swoje ręce przeciw królowi, memu panu!”.29Król zapytał: „Czy dobrze się ma młody Absalom?”. Achimaas odpowiedział: „Gdy Joab nas wysyłał w drogę, a mianowicie innego sługę królewskiego i mnie, widziałem wielkie zamieszanie, ale nie wiem, o co tam chodziło”. 30Król rzekł: „Dobrze, odejdź, ale pozostań w pobliżu!”. Achimaas odszedł i czekał. 31Wtedy Kuszyta zbliżył się i powiedział do króla: „Panie mój, królu, oto jest dobra nowina! Dzisiaj Pan wybawił cię z mocy wszystkich powstających przeciw tobie!”.32Król zapytał Kuszytę: „Czy dobrze się ma młody Absalom?”. Kuszyta odpowiedział: „Królu, mój panie! Niech to, co spotkało tego młodego człowieka, będzie udziałem twoich nieprzyjaciół i wszystkich, którzy powstają przeciw tobie!”.
Gat – zob. 2Sm 1,20+.
las Efraima – położony w Zajordaniu.
muł – muł to mieszaniec powstały ze skrzyżowania osła z koniem. Jego głupota stała się przysłowiowa (Ps 32,9), a siła, wytrzymałość i uległość uczyniły z niego idealne zwierzę pociągowe (2Krl 5,17; 1Krn 12,41) i do jazdy wierzchem (Iz 66,20). Muły prawdopodobnie były do Izraela sprowadzane (1Krl 10,25), ponieważ prawo zabraniało łączenia dwóch gatunków bydląt (Kpł 10,19).
terebint – długowieczne drzewo, powszechnie występujące w niższych partiach gór w Palestynie. Było cenione ze względu na wielkie i rozłożyste gałęzie, które dawały schronienie przed słońcem. Nazwę tego drzewa często tłumaczy się jako ‘dąb’.
zaczepił głową o gałęzie – wypadek ten był zapewne spowodowany długimi włosami Absaloma (2Sm 14,26).
kopiec z kamieni – był to sposób pochówku złoczyńców. W ten sposób pochowano ukamienowanego przez lud Akana (Joz 7,25n) i króla miasta Aj (Joz 8,29).
Dolina Królewska – prawdopodobnie była położona w pobliżu Jerozolimy, u zbiegu dolin Cedronu i Gehenny. Być może miało tu miejsce spotkanie Abrahama i Melchizedeka (Rdz 14,17).
Nie mam syna – w momencie kiedy Absalom stawiał sobie pomnik, jeszcze nie był ojcem. Później miał trzech synów i jedną córkę (2Sm 14,27).
dobra nowina – zwrot ten pojawia się w tym opowiadaniu niczym refren (ww. 20.22.25.26.27.31). Dla Dawida dobra nowina okazała się nowiną tragiczną.
śmierć syna królewskiego – przebiegły Joab, zdając sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie niosło ze sobą poinformowanie Dawida o śmierci jego syna, próbuje odwieść swojego przyjaciela Achimaasa od pomysłu udania się do króla.
Kuszyta – najemny żołnierz pochodzący z krainy Kusz, która znajdowała się w Afryce, na pograniczu dzisiejszej Etiopii i Egiptu.
Przekonanie to wynikało z tego, że po klęsce wracały grupy uciekinierów, wycofujące się z pola walki.
Odpowiedź gońca ma formę złorzeczenia wszystkim wrogom Dawida. Nie pozostawia najmniejszej wątpliwości co do losu Absaloma.
IZRAEL (hebr. Israel - ‘ten który walczył z Bogiem’) - imię nadane przez Boga patriarsze Jakubowi (Rdz 32,29), które stało się później określeniem dwunastu plemion jego potomków, a z czasem zaczęło funkcjonować jako określenie całego narodu (Joz 24). Najstarsza pozabiblijna wzmianka o Izraelu datowana jest na ok. 1230 r. przed Chr. i pochodzi z hymnu napisanego na cześć egipskiego faraona Merenptaha. Plemiona izraelskie były mocno ze sobą powiązane więzami krwi i licznymi traktatami. Jednolitą i zjednoczoną organizacją państwową, istniejącą pod nazwą Izrael, stały się w latach panowania króla Dawida. Po śmierci króla Salomona, w 922 r. przed Chr., nastąpił rozłam na Królestwo Północne (Izrael) i Królestwo Południowe (Juda). Autorzy biblijni mianem Izrael określają dziesięć plemion Królestwa Północnego. Pozostałe dwa plemiona południowe nazywają Judą. W tekstach pisanych po przesiedleniu babilońskim (586 r. przed Chr.) termin Izrael przyjmuje różne znaczenia. Może oznaczać osobę patriarchy Jakuba lub pochodzący od niego naród, zjednoczone królestwo, Królestwo Północne oraz Królestwo Południowe. W NT słowem Izrael określa się naród żydowski (np. Rz 11,26; 2Kor 3,12), a czasem Kościół Boży (np. Ga 6,16). Zob.
JUDA.
RÓG - jęz. hebr. dysponuje kilkoma terminami, które w jęz. pol. oddaje się jako róg: szofar - instrument muzyczny wykonany z rogu barana; keren - róg zwierzęcy; jobel - róg barani. Szofar to instrument muzyczny, wykonywany z rogu baraniego, a później z metalu. Najpierw służył tylko do celów religijnych, używano go przy składaniu ofiar w świątyni, inaugurowano nim uroczystości religijne, nawoływano do pokuty i nawrócenia (Kpł 25,9). Według zapowiedzi proroka Joela dźwięk rogu miał ogłosić nadejście Dnia Pana (Jl 2,1). Rzeczownik keren określa nie tylko róg zwierzęcia, lecz także każdy z czterech rogów umieszczonych na ołtarzu w świątyni jerozolimskiej (np. Wj 27,2). Taka konstrukcja ołtarza była powszechna na starożytnym Bliskim Wschodzie. Rogi prawdopodobnie były symbolem obecności i mocy Boga. Podczas składania krwawych ofiar kapłan skrapiał je krwią, co mogło oznaczać oddawanie czci Bogu - dawcy życia (np. Kpł 4,7). Uchwycenie się rogów ołtarza dawało azyl ściganym przestępcom (np. 1Krl 1,50). Słowo keren może oznaczać również naczynie wykonane z rogu baraniego, w którym przechowywano olej używany do namaszczania królów (1Sm 16,1.13; 1Krl 1,39). W Biblii słowo róg występuje także w znaczeniu symbolicznym jako znak siły (np. Pwt 33,17) lub zwycięskiego króla (1Krl 22,11). W NT słowo róg pojawia się w Apokalipsie św. Jana, gdzie jest symbolem nadprzyrodzonej mocy (np. Ap 5,6; 12,3).
PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).
BŁOGOSŁAWIĆ, BŁOGOSŁAWIEŃSTWO, BŁOGOSŁAWIONY - w ST rzeczywistość błogosławieństwa wyraża więź między Bogiem i Jego ludem albo między poszczególnymi ludźmi. Podmiotem udzielającym błogosławieństwa może być zarówno Bóg, jak i człowiek. Gdy Bóg udziela błogosławieństwa, oznacza to, że okazuje On człowiekowi swoją łaskę, przychylność i pozwala mu nawiązać ze sobą więź. Człowiek natomiast, błogosławiąc Boga, uznaje Go za swojego Pana i wyraża pragnienie podporządkowania Jemu całego swojego życia. W ten sposób oddaje Mu również cześć i składa dziękczynienie za Jego opiekę. W relacjach międzyludzkich błogosławieństwo wyrasta z tradycji plemiennych. Wyraża ono nie tylko akceptację człowieka, lecz pociąga za sobą konieczność przyjęcia przez niego praw i obowiązków rodowych (np. Rdz 49,1-28). Niektórzy autorzy biblijni stwierdzali, że błogosławieństwo Boga odnosi się tylko do relacji między Nim a Jego ludem. Warunkiem otrzymania przez naród wybrany błogosławieństwa jest posłuszeństwo Bogu. Brak posłuszeństwa skutkuje przekleństwem, którego wyrazem są różnego rodzaju klęski i nieszczęścia w życiu narodu (Kpł 26,14-39; Pwt 28,15-68). Inni autorzy biblijni uważali, że błogosławieństwo wiąże się ściśle z kultem. W NT są liczne świadectwa potwierdzające udzielanie ludziom błogosławieństwa przez Jezusa (np. Mk 10,16; Łk 24,50; Dz 3,26). Skutkiem błogosławieństwa udzielonego przez Jezusa jest doświadczenie szczęścia, które wypełnia wszystkie sfery ludzkiego życia. W pełni szczęśliwy jest człowiek, który z wiarą przyjmuje błogosławieństwo i uznaje, że Jezus jest Synem Bożym i Zbawcą świata (np. Mt 16,17; por. Mt 5,3-12).
Plan bitwy
Strategiczny plan przeprowadzenia bitwy jest bardzo prosty: Dawid dzieli swoje wojsko, oddaje dowództwo w ręce trzech wybitnych wodzów, decyduje się na otwartą walkę i daje bardzo wyraźne polecenia, odnoszące się do Absaloma. Jest to wyraz jego ojcowskiej miłości do zbuntowanego syna. Walka ma służyć tylko do rozbrojenia jego oddziałów i odzyskania władzy, ale w żadnym razie jej celem nie może być zabicie Absaloma.
Klęska i śmierć Absaloma
Dowodzone przez Absaloma wojska Izraela ponoszą ogromną klęskę. Sam Absalom zostaje zabity przez Joaba. Bezwzględna egzegucja jest sprzeczna z rozkazem Dawida. Joab jednak skutecznie eliminował każdego z potencjalnych konkurentów, którzy mogli zagrozić jego pozycji w państwie.
Zwiastuni zwycięstwa. Wiadomość o zwycięstwie niesie Dawidowi aż dwóch gońców. Króla nie tyle interesuje jednak rezultat samej walki, ile los Absaloma. Achimaas pamięta, co spotkało tych, którzy przynieśli Dawidowi wieść o śmierci Saula i Iszbaala (2Sm 4,10-12). Dlatego w trosce o własne życie pozwala, aby to cudzoziemiec jako pierwszy poinformował króla o śmierci Absaloma.
Pierwsza i Druga Księga Samuela
Wprowadzenie
Okoliczności powstania
W Biblii hebrajskiej Pierwsza i Druga Księga Samuela stanowiły jedno dzieło. Ich podział wywodzi się od Septuaginty (LXX). Tłumacze greccy połączyli te księgi z Pierwszą i Drugą Księgą Królewską, nadając czteroczęściowemu dziełu wspólny tytuł Księgi Królestw, za czym poszła też Wulgata. Hebrajski tytuł Księgi Samuela ma uzasadnienie w starożytnym przekonaniu, że autorem dzieła był Samuel, ostatni sędzia w Izraelu. Jednakże Samuel, który jest bohaterem zaledwie pierwszej części dzieła, nie może być jego autorem i dlatego autorstwo przypisuje się anonimowemu historykowi i teologowi, którego umownie nazwano Deuteronomistą. Wiele wskazuje na to, że ów anonimowy autor pod koniec VII w. lub na początku VI w. przed Chr. skomponował tzw. historię deuteronomistyczną obejmującą: Księgę Jozuego, Księgę Sędziów, Pierwszą i Drugą Księgę Samuela i Pierwszą i Drugą Księgę Królewską.
Autor Ksiąg Samuela w swojej kompozycji połączył różne źródła. Do historii rodziny Helego (1Sm 1 – 3) posłużyły mu kapłańskie tradycje sanktuarium w Szilo. Dzieje Arki Przymierza (1Sm 4 – 7) pochodzą z odrębnego źródła związanego z tradycją kultyczną. Wspomnienia o Samuelu mogły zostać stworzone i być przekazywane w ustnej tradycji w kręgach prorockich. Nie ma wątpliwości, że dzieje Saula i Dawida opierają się na licznych źródłach pisanych. Autor miał do dyspozycji przynajmniej dwa cykle opowiadań o Saulu i historię dotyczącą rodziny Dawida. Nie wiemy, kiedy poszczególne wątki historii zostały ze sobą powiązane i kiedy utrwalono je na piśmie. W różnych źródłach i tradycjach autor znajdował nie tylko pierwotne informacje o faktach, ale także zapis wielowiekowej refleksji nad nimi.
Tekst hebrajski Ksiąg Samuela jest bardzo źle zachowany, a wersja Septuaginty (LXX) przekazuje tekst znacznie różniący się od hebrajskiego. Wersja ta znajduje potwierdzenie we fragmentach hebrajskich odkrytych w XX w. w Qumran, co dowodzi, że w III-II w. przed Chr. istniały różne wersje tekstu hebrajskiego tych ksiąg. Proces redakcji dzieła był więc długi i trwał niemal do końca epoki Starego Testamentu.
Treść i teologia
Księgi Samuela opowiadają dzieje Izraela od momentu ustanowienia monarchii aż do końca panowania króla Dawida. Opis wydarzeń nie ma charakteru systematycznego wykładu, lecz stanowi raczej serię połączonych ze sobą historii i epizodów, odnoszących się do postaci Samuela, Saula i Dawida. Autor stworzył zwartą kompozycję literacką, której bieg wyznaczają trzej następujący po sobie przywódcy oraz nieustanne działanie Boga, który troszczy się o swój lud i kieruje nim poprzez specjalnie wybranych ludzi. Namaszczenie Saula na króla (1Sm 9) dało początek instytucji monarchii w Izraelu. Panowanie Saula, z powodu jego niewierności Bogu, było krótkie. Na nowego władcę namaszczony został Dawid (1Sm 16). Tak rozwijającą się historię możemy zatem podzielić na siedem części: 1) powołanie Samuela (1Sm 1 – 3); 2) dzieje Arki Przymierza (1Sm 4 – 7); 3) Saul, pierwszy król Izraela (1Sm 8 – 15); 4) Saul i Dawid (1Sm16 – 31); 5) walka o królestwo (2Sm 1 – 8); 6) Dawid królem Izraela (2Sm 9 – 20); 7) dodatki (2Sm 21 – 24).
Pierwszą i Drugą Księgę Samuela można nazwać historią o ustanowieniu monarchii w Izraelu. Jej początkiem było namaszczenie Saula, natomiast swój definitywny kształt otrzymała za panowania Dawida. Izrael, w porównaniu z narodami ościennymi, dość późno przyjął strukturę państwa monarchicznego. Po zdobyciu Kanaanu na równinie nadmorskiej osiedlili się Filistyni, którzy stali się dla Izraela wielkim zagrożeniem. W tej sytuacji zaistniała potrzeba silnej, centralnej władzy. Przeciwko Filistynom wystąpił najpierw Saul, a jego dzieło poprowadził dalej Dawid, który ostatecznie złamał ich potęgę i objął władzę nad plemionami południa i północy Izraela. Ustanowienie jednej dla całego Izraela stolicy politycznej i religijnej w Jerozolimie oraz rozciągnięcie kontroli nad narodami zajordańskimi czy aramejskimi południowej Syrii, przyniosło królestwu bezpieczeństwo, pokój i dobrobyt. Jednakże wybuchające już za życia Dawida bunty wewnętrzne ujawniały dawne antagonizmy między północą a południem i zapowiadały schizmę, która nastąpiła po śmierci Salomona.
Hebrajczycy, zaliczając Księgi Samuela do części kanonu zwanej „prorocy wcześniejsi”, wskazywali na religijny charakter przedstawionej tu historii. Przy wyborze Saula z całą ostrością postawiono problem, czy królem Izraela ma być Bóg, czy człowiek. Ustanowiony przez namaszczenie król miał panować nad Izraelem jako pełnomocnik Jahwe. Saul nie sprostał temu ideałowi i został odrzucony. Ucieleśnieniem tej idei stał się natomiast Dawid (1Sm 13,13n).
W centrum historii Dawida stoi Boża obietnica zawarta w proroctwie Natana (2Sm 7,10-16). Kierując się szczególną miłością do narodu, Bóg oznajmia łaskawe i bezwarunkowe związanie się z rodem Dawida. Ustanawia między sobą a potomkami Dawida więź na wzór tej, jaka łączy ojca i syna: „Ja będę mu Ojcem, a on będzie Mi synem”. Obietnicy Bożej nie zniweczy nawet ewentualna niewierność potomków Dawida. W taki sposób Dawid interpretuje obietnicę w swojej modlitwie dziękczynnej (2Sm 7,18-29), a zwłaszcza w tzw. „ostatnich słowach”, gdzie Boże obietnice wyraźnie nazywa się wiecznym przymierzem (2Sm 23,5). Dlatego proroctwo Natana stanowi teologiczny punkt kulminacyjny Ksiąg Samuela i najważniejszy tekst dla całego mesjanizmu królewskiego. Dzięki otrzymanej obietnicy Dawid stał się postacią kluczową w rozwoju myśli mesjańskiej ST. Późniejsi prorocy, szczególnie w najtrudniejszych momentach historii Izraela, często odwoływali się do obrazu „gałązki Jessego” (Iz 11,1), która była zapowiedzią nowego króla, mesjasza. Temat potomka Dawida, którym jest oczekiwany mesjasz, powraca także w NT. Potomkiem, do którego została skierowana obietnica dana Dawidowi, jest Jezus z Nazaretu, Syn Dawida (np. Mt 9,27), Syn Abrahama (Mt 1,1), oczekiwany Chrystus (np. Mt 16,16; Mk 8,29; J 20,31), który jest zarazem Synem Bożym (np. Mt 3,17; 17,5; Mk 3,11; Łk 3,22; J 1,34).
Ta ciągle aktualna historia uczy, że nie ma ani „świeckiej” historii, ani społeczeństwa laickiego, gdyż wszystko, co się rozgrywa na ziemi i między ludźmi, dzieje się przed Obliczem Pańskim (1Sm 10,25), tzn. w obecności Boga. Bóg pozwala ludziom działać jako istotom rozumnym i wolnym. Nie żyją oni w izolacji, lecz w określonej strukturze społecznej: są tu mężczyźni i kobiety, panujący i poddani, politycy i żołnierze, bogaci i biedni, obywatele i niewolnicy. W każdej z tych grup są ludzie prawi i chciwi, wielkoduszni i aroganccy, otwarci i podstępni. I choć wyraźny osąd moralny poszczególnych czynów czy osób pojawia się w Księgach Samuela rzadko, to domyślnie jest on zawsze obecny. Bóg wkracza w losy każdego człowieka i pomimo ludzkich grzechów oraz słabości ustanawia swoje królestwo, czyli panowanie.
Strategiczny plan przeprowadzenia bitwy jest bardzo prosty: Dawid dzieli swoje wojsko, oddaje dowództwo w ręce trzech wybitnych wodzów, decyduje się na otwartą walkę i daje bardzo wyraźne polecenia, odnoszące się do Absaloma. Jest to wyraz jego ojcowskiej miłości do zbuntowanego syna. Walka ma służyć tylko do rozbrojenia jego oddziałów i odzyskania władzy, ale w żadnym razie jej celem nie może być zabicie Absaloma.