121Oto ci, którzy przyłączyli się do Dawida w Siklag w czasie, gdy on uciekał przed Saulem, synem Kisza. Należeli oni do bohaterów wspierających go w walce. 2Byli uzbrojeni w łuki. Potrafili zarówno prawą, jak i lewą ręką rzucać kamieniami i strzelać z łuku. Wywodzili się z Beniaminitów, rodaków Saula. 3Ich przywódcami byli Achiezer i Joasz, synowie Szemajasza z Gibea, Jezjel i Pelet synowie Azmaweta, Berekiasz i Jehu z Anatot, 4Jeszmajasz, Gabaonita, bohater spośród trzydzie-stu i ich dowódca, 5Jeremiasz, Jachazjel, Jochanan i Jozabad z Gederot, 6Eleuzaj, Jerimot, Bealiasz, Szemariasz i Szefatiasz z Charifu, 7Elkana, Jeszijasz, Azareel, Joezer, Jaszobeam – Korachici, 8Joela i Zebadiasz, synowie Jerochama z Gedoru.
9Kiedy Dawid przebywał w twierdzy na pustyni, przyłączyli się do niego niektórzy z plemienia Gada. Wszyscy byli dzielnymi wojownikami, gotowymi do walki. Posługiwali się tarczą i włócznią z wielką sprawnością. Byli dzielni niczym lwy, a zwinni jak górskie gazele. 10Przewodził im Ezer, Obadiasz był drugi rangą, a Eliab trzeci. 11Maszmanna czwarty, Jeremiasz piąty; 12Attaj szósty, Eliel siódmy;13Jochanan ósmy, Elzabad dziewiąty; 14Jeremiasz dziesiąty, Makbannaj jedenasty. 15Wszyscy oni wywodzili się z plemienia Gada i byli dowódcami oddziałów. Najniższy rangą dowodził oddziałem liczącym stu wojowników, a najwyższy tysiącem. 16To oni właśnie przeprawili się przez Jordan w pierwszym miesiącu roku, kiedy rzeka była wezbrana, i zmusili do ucieczki mieszkańców doliny po wschodniej i zachodniej stronie.
17Niektórzy spośród plemienia Beniamina i Judy przyszli do twierdzy, w której przebywał Dawid. 18Dawid wyszedł im naprzeciw i powiedział do nich: „Jeśli przyszliście w pokojowych zamiarach, aby mi pomóc, zjednoczmy się. Jeśli jednak przybyliście mnie zdradzić i wydać w ręce wrogów, ja sam nie dopuszczę się przemocy, lecz Bóg naszych ojców zobaczy to i was ukarze”.19Wtedy duch ogarnął Amasaja, dowódcę trzydziestu, który rzekł:
„Należymy do ciebie, Dawidzie, jesteśmy z tobą, synu Jessego.
Dawid przyjął ich i ustanowił dowódcami oddziałów.
20Spośród plemienia Manassesa niektórzy przyłączyli się do Dawida, gdy on jako sprzymierzeniec Filistynów wyruszył do walki przeciwko Saulowi. Filistyni jednak nie pozwolili, aby walczył u ich boku. Po naradzie ich wodzowie odesłali go, mówiąc: „Może nas zdradzić i podczas bitwy przejść na stronę Saula, jego pana”. 21Gdy skierował się do Siklag, przyłączyli się do niego z plemienia Manassesa: Adnach, Jozabad, Jediael, Mikael, Jozabad, Elihu i Silletaj, dowódcy oddziałów tysięcznych. 22Pomogli oni Dawidowi zapanować nad zbrojnymi oddziałami, ponieważ wszyscy byli doświadczonymi wojownikami, a zarazem dowódcami wojska. 23Z każdym dniem bowiem do Dawida dołączali nowi zwolennicy, aż jego armia stała się bardzo wielka.
Wojsko zgromadzone przy Dawidzie w Hebronie
24Oto spis zbrojnych oddziałów wojska, które stawiły się przed Dawidem w Hebronie, aby zgodnie ze słowem Pana przekazać mu królewską władzę Saula.25Judejczyków, gotowych do walki, uzbrojonych w tarcze i włócznie było sześć tysięcy ośmiuset. 26Symeonitów było siedem tysięcy stu doborowych żołnierzy. 27Lewitów przybyło cztery tysiące sześciuset.28Nadto Jojada, dowódca Aaronitów, stawił się z oddziałem liczącym trzy tysiące siedmiuset wojowników. 29Sadok, młody, dzielny dowódca przybył wraz z dwudziestoma dwoma naczelnikami ze swego rodu. 30Ponadto przybyło trzy tysiące Beniaminitów, rodaków Saula, których większość była dotąd na służbie rodu Saula. 31Stawiło się dwadzieścia tysięcy ośmiuset Efraimitów, doskonałych wojowników, cieszących się sławą w swoich rodach. 32Z połowy plemienia Manassesa przybyło osiemnaście tysięcy imiennie wyznaczonych, aby ustanowić Dawida królem. 33Z plemienia Issachara przybyło dwustu dowódców, nie licząc żołnierzy przez nich dowodzonych. Issacharyci odznaczali się wyjątkową mądrością i wiedzieli dobrze, co ma czynić Izrael. 34Zabulonitów przybyło pięćdziesiąt tysięcy. Wszyscy oni byli doskonale wyćwiczeni w posługiwaniu się wszelkimi rodzajami broni. Nadto byli to ludzie bardzo wierni. 35Z plemienia Neftalego stawiło się tysiąc dowódców na czele trzydziestu siedmiu tysięcy wojowników uzbrojonych w tarcze i włócznie. 36Spośród Danitów zaś stawiło się dwadzieścia osiem tysięcy sześciuset doskonale wyćwiczonych wojowników. 37Aserytów przybyło czterdzieści tysięcy żołnierzy gotowych do boju. 38Zza Jordanu nadeszło sto dwadzieścia tysięcy w pełni uzbrojonych żołnierzy. Wywodzili się oni z Rubenitów, Gadytów i z połowy plemienia Manassesa.
39Wszyscy ci wojownicy, pałający chęcią walki, przybyli do Hebronu, aby ustanowić Dawida królem nad całym Izraelem. Wszyscy Izraelici byli jednomyślni w wyborze Dawida na króla. 40Pozostali tam z Dawidem przez trzy dni, jedząc i pijąc. Ich bracia bowiem przygotowali dla nich ucztę. 41Ludzie z okolicy i aż po ziemie Issachara, Zabulona i Neftalego przywieźli na osłach, wielbłądach, mułach i wołach żywność: wielką ilość mąki, fig, rodzynek, wina, oliwy. Przyprowadzili też wiele bydła i owiec. W Izraelu zapanował bowiem radosny nastrój.
Siklag – zob. 1Krn 4,28+.
Gibea – zob. 1Krn 11,31+.
Anatot – zob. 1Krn 6,45+.
Gederot – inne nazwy tego miejsca to Gedera i Geder (1Krn 4,22+).
twierdza na pustyni – takie twierdze znajdowały się na terenach pustynnych położonych na południowy wschód od Jerozolimy. Najważniejsze z nich to: Zif (1Sm 23,14), Maon (1Sm 23,24) i Engaddi (1Sm 24,2). Tutaj chodzi prawdopodobnie o miejsce położone na pustyni Zif lub Engaddi.
Sformułowanie to oznacza natchnienie i siłę zesłane przez Boga (2Krn 24,20).
Amasaj – wódz wojska Dawida (2Sm 17,25). Gdy przeszedł na stronę zbuntowanego Absaloma, został zabity przez Joaba (2Sm 20,10).
Z racji bardzo bliskiej więzi, jaka łączy Dawida z Bogiem, błogosławieństwo Pana rozszerza się na wszystkich jego sprzymierzeńców.
bardzo wielka – dosł. stała się tak wielka jak obozowisko Boga. Takiego wyrażenia używano na oznaczenie czegoś bardzo wielkiego i potężnego, czegoś przewyższającego wszystko co ludzkie. Autor podkreśla ogromną liczbę tych, którzy każdego dnia przystawali do Dawida i uznawali go za swojego króla.
Hebron – zob. 1Krn 3,1+.
Sadok – najwyższy kapłan, który namaścił Salomona na króla (1Krl 1,32).
Być może chodzi tu o szczególne zdolności astrologiczne albo o szczególny dar prorocki, albo, co najbardziej prawdopodobne, o szczególną mądrość otrzymaną od Boga, polegającą na znajdowaniu rozwiązań w trudnych sytuacjach.
przez trzy dni – święta organizowane w związku z intronizacją nowego króla trwały trzy dni i miały charakter wielkiej, radosnej uczty, jak to było w zwyczaju podczas świąt narodowych i religijnych (Est 1,5n).
JORDAN - najdłuższa i największa rzeka Palestyny, a także najniżej położona rzeka świata. Znaczna część koryta Jordanu znajduje się poniżej poziomu morza. Swój początek bierze z czterech Źródeł znajdujących się u stóp Hermonu, których wody łączą się ze sobą w północnej części doliny Hule. Jordan wpada do Jeziora Galilejskiego, a następnie meandrycznymi zakolami płynie na południe, by znaleŹć swoje ujście w Morzu Martwym (np. Rdz 14,3). Na odcinku , który w linii prostej łączy Jezioro Galilejskie i Morze Martwe, Jordan ma długości. Rzeka ta stanowi główne Źródło życiodajnej wody i centralny element palestyńskiego krajobrazu. Nad Jordanem rozegrało się wiele wydarzeń istotnych dla historii zbawienia, z których najważniejsze to wejście do Ziemi Obiecanej Izraelitów wracających z niewoli egipskiej (Joz 3 - 4) oraz chrzest Jezusa, który oznaczał rozpoczęcie przez Niego publicznej działalności (np. Mt 3,13-17).
KARA BOŻA - w Piśmie Świętym obecny jest obraz Boga rozgniewanego, który karze człowieka za jego złe czyny (np. Ps 94,2). Aby właściwie zrozumieć sens kary Bożej, należy odczytać ją w perspektywie teologicznej. Wskazywanie na karę Bożą uzmysławia człowiekowi trzy ważne rzeczywistości: człowiek jest istotą grzeszną, w życiu ludzkim konieczne jest nawracanie się, Bóg jest sędzią i zbawcą stworzenia. Chociaż Bóg jest najwyższym sędzią ludzkiego postępowania i gwarantem sprawiedliwości, to jednak rozumienie Jego działania nie może być sprowadzone do prostego nagradzania lub karania człowieka przez zapewnienie mu ziemskiego powodzenia za dobre postępowanie albo sprowadzenie na niego nieszczęścia w życiu osobistym, rodzinnym czy społecznym, gdy popełnił on zło. Boże działanie zawsze pozostaje tajemn icą (np. Prz 30,2-5; Iz 29,13n; 1Kor 1,19-21). Istotą kary Bożej jest pozwolenie na to, aby człowiek poniósł konsekwencje swoich złych wyborów. Kara Boża nie może być więc rozumiana jako odwet Boga na człowieku. Jej cel jest przede wszystkim wychowawczy, aby człowiek uświadomił sobie swoje oddalenie od Boga i na przyszłość zaniechał czynienia zła. Bóg w swojej mądrości przede wszystkim prowadzi człowieka do pełnego rozwoju i na różne sposoby uczy go, jak poznawać prawdę, dobro i piękno oraz jak żyć według zasad miłości i sprawiedliwości (np. Łk 13,1-9; 19,2-10; J 8,3-11). Bóg objawia się człowiekowi przede wszystkim jako miłosierny Stwórca. W zależności od nastawienia człowieka doświadczającego kary, może mieć ona dwojaki skutek: albo człowiek biernie przyjmie potępiający wyrok i nie wyciągnie żadnych wniosków z doświadczenia, które go spotkało, albo zobaczy w karze wezwanie do przemiany i powróci do Boga (np. Łk 15,14-20). Kara Boża, wpisana w zbawczy plan Boga, jest więc skutecznym środkiem pomagającym człowiekowi trwać przy Nim i mimo grzechu nieustannie do Niego wracać. W oparciu o Pismo σwięte wykształciła się idea kary, która trwa nawet po śmierci człowieka (np. Mt 10,28; 18,9; 25,41; J 5,29; Jud 4). Może być ona czasowa, aby człowiek dopełnił swojego oczyszczenia ze zła popełnionego za życia ziemskiego (np. 1Kor 3,12-15), ale też może trwać wiecznie, jeśli człowiek w sposób świadomy i bezwzględny odrzuca Boga i Jego miłosierdzie (np. Mk 9,47n). Zob.
GNIEW BOŻY.
POKÓJ - tak najczęściej tłumaczone jest hebrajskie słowo szalom, które występuje w Piśmie Świętym ponad 250 razy i ma bardzo szerokie zastosowanie. Najogólniej oznacza ono pełnię, jedność, szczęście, pomyślność, zdrowie, a także spokój, wyciszenie. Pokój w ujęciu biblijnym nie jest pojęciem abstrakcyjnym, ale bardzo konkretnym, obejmującym zarówno świecką, jak i religijną sferę ludzkiego życia. Do dziś słowo szalom przetrwało w kulturze żydowskiej jako pozdrowienie używane zarówno przy powitaniu, jak i pożegnaniu. Za świeckim użyciem słowa szalom stoją jednak głębokie racje teologiczne. W Piśmie Świętym pokojem nazywany jest Bóg (Sdz 6,24) i uważa się Go za twórcę i Źródło pokoju, którego hojnie udziela ludziom (np. Kpł 26,6; Lb 6,26; 1Krn 22,9; Iz 26,12). Według autorów ksiąg ST pokój w relacjach międzyludzkich nie może istnieć bez Boga, ponieważ jest Jego darem (np. Kpł 26,6; Ps 29,11; Iz 26,12; 54,10; Ez 37,26; Za 8,10-12). Nie ograniczają oni tej rzeczywistości tylko do pojedynczych ludzi, ale mówią o pokoju między większymi społecznościami i całymi narodami (np. Sdz 4,17; 1Krl 5,26). W NT greckim odpowiednikiem hebr. szalom jest rzeczownik eirene, który zawiera ponadto pewne odcienie znaczeniowe obecne w literaturze greckiej. W kulturze hellenistycznej pokój oznacza nie tylko przeciwieństwo wojny i niezgody, lecz także niewzruszony wewnętrzny spokój, wynikający z harmonii umysłu. Według autorów NT Chrystus jest pokojem i Źródłem pokoju dla wierzących, ponieważ przez swoją Mękę, Śmierć i Zmartwychwstanie wszystkich pojednał w swoim ciele z Bogiem (Ef 2,14-17). W tym ujęciu pokój dotyczy nie tylko relacji międzyludzkich, lecz przede wszystkim odnosi się do relacji człowieka z Bogiem i jest owocem zbawienia dokonanego w Chrystusie oraz Jego darem dla uczniów (J 14,27). Autorzy NT, mówiąc o pokoju, widzą w nim owoc działania w wierzących Ducha σwiętego (Rz 8,6) oraz znamię obecności na ziemi królestwa Bożego (Rz 14,17) i jego realizacji w Kościele (Dz 9,31).
FILISTEA, FILISTYNI - terytorium położone nad brzegiem Morza Śródziemnego, rozciągające się od Nilu do gór Karmel, zamieszkałe przez Filistynów należących do tzw. Ludów Morza, którzy w XII w. przed Chr. przybyli do Palestyny z rejonów Morza Egejskiego, prawdopodobnie z Krety. Faraon Ramzes III zdołał odeprzeć ich atak i po zwycięskich bitwach osiedlił ich na południowym wybrzeżu Kanaanu. Największe miasta Filistei, skupione w konfederacji zwanej pentapolem filistyńskim, czyli: Aszdod, Ekron, Aszkelon, Gat, Gaza, były ważnymi ośrodkami międzynarodowego handlu. Wojowniczy charakter Filistynów sprawił, że stali się jednym z głównych wrogów Izraela. Ich ekspansję w głąb Kanaanu powstrzymał w X w. przed Chr. król Dawid, zadając im klęskę, która na zawsze złamała ich potęgę.
PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).
LEWICI - członkowie plemienia Lewiego, którym na Synaju została powierzona służba kapłańska (Lb 1,50). Po wejściu do Ziemi Obiecanej potomkowie Lewiego nie otrzymali żadnego terytorium, na którym, wzorem innych plemion, mogliby stworzyć własną strukturę społeczną. Ich jedynym zadaniem była troska o kult we wszystkich sanktuariach Izraela, składanie ofiar, nauczanie prawa Bożego i czuwanie, aby było ono przestrzegane (Pwt 17,18; 33,10). Źródłem ich utrzymania były ofiary składane przez lud (Lb 18,20-32). W wyniku reformy liturgicznej za czasów króla Jozjasza (622 r. przed Chr.) i centralizacji kultu w Jerozolimie lewici stracili swoje znaczenie. Kapłani jerozolimscy ograniczyli ich rolę do personelu świątynnego, spełniającego drugorzędne funkcje kultyczne (2Krl 23,8n). Lewici odzyskali swoją pozycję po powrocie z przesiedlenia babilońskiego i zachowali ją aż do momentu zburzenia świątyni jerozolimskiej przez Rzymian w 70 r. po Chr. Zob.
DZIESIĘCINA,
NAJWYŻSZY KAPŁAN.
JORDAN - najdłuższa i największa rzeka Palestyny, a także najniżej położona rzeka świata. Znaczna część koryta Jordanu znajduje się poniżej poziomu morza. Swój początek bierze z czterech Źródeł znajdujących się u stóp Hermonu, których wody łączą się ze sobą w północnej części doliny Hule. Jordan wpada do Jeziora Galilejskiego, a następnie meandrycznymi zakolami płynie na południe, by znaleŹć swoje ujście w Morzu Martwym (np. Rdz 14,3). Na odcinku , który w linii prostej łączy Jezioro Galilejskie i Morze Martwe, Jordan ma długości. Rzeka ta stanowi główne Źródło życiodajnej wody i centralny element palestyńskiego krajobrazu. Nad Jordanem rozegrało się wiele wydarzeń istotnych dla historii zbawienia, z których najważniejsze to wejście do Ziemi Obiecanej Izraelitów wracających z niewoli egipskiej (Joz 3 - 4) oraz chrzest Jezusa, który oznaczał rozpoczęcie przez Niego publicznej działalności (np. Mt 3,13-17).
IZRAEL (hebr. Israel - ‘ten który walczył z Bogiem’) - imię nadane przez Boga patriarsze Jakubowi (Rdz 32,29), które stało się później określeniem dwunastu plemion jego potomków, a z czasem zaczęło funkcjonować jako określenie całego narodu (Joz 24). Najstarsza pozabiblijna wzmianka o Izraelu datowana jest na ok. 1230 r. przed Chr. i pochodzi z hymnu napisanego na cześć egipskiego faraona Merenptaha. Plemiona izraelskie były mocno ze sobą powiązane więzami krwi i licznymi traktatami. Jednolitą i zjednoczoną organizacją państwową, istniejącą pod nazwą Izrael, stały się w latach panowania króla Dawida. Po śmierci króla Salomona, w 922 r. przed Chr., nastąpił rozłam na Królestwo Północne (Izrael) i Królestwo Południowe (Juda). Autorzy biblijni mianem Izrael określają dziesięć plemion Królestwa Północnego. Pozostałe dwa plemiona południowe nazywają Judą. W tekstach pisanych po przesiedleniu babilońskim (586 r. przed Chr.) termin Izrael przyjmuje różne znaczenia. Może oznaczać osobę patriarchy Jakuba lub pochodzący od niego naród, zjednoczone królestwo, Królestwo Północne oraz Królestwo Południowe. W NT słowem Izrael określa się naród żydowski (np. Rz 11,26; 2Kor 3,12), a czasem Kościół Boży (np. Ga 6,16). Zob.
JUDA.
Zwolennicy Dawida
Lista zwolenników Dawida, którzy przyłączyli się do niego w Siklag, zanim objął władzę i prowadził życie wiecznego uciekiniera, nie ma odpowiednika w innych źródłach biblijnych. Wywodzą się oni z plemion Beniamina, Gada, Judy i Manassesa, ale autor położył zdecydowany akcent na Beniaminitów. W ten sposób podkreśla fakt, że Dawid, zanim objął władzę w Izraelu, cieszył się wielkim poparciem plemienia, z którego wywodził się Saul, jego największy rywal i prześladowca.
Wojsko zgromadzone przy Dawidzie w Hebronie
Autor wymienia wojowników wywodzących się ze wszystkich plemion Izraela, którzy w Hebronie jednogłośnie obwołali Dawida królem całego Izraela. Tym razem kronikarz nie wymienia imion żołnierzy, ale ogranicza się do przedstawienia dowódców i liczebności poszczególnych oddziałów. Liczba żołnierzy z pewnością jest zawyżona, szczególnie jeśli chodzi o niewielkie plemiona zamieszkujące centralne i północne terytorium Izraela. Autor podkreśla w ten sposób obecność tych plemion w czasie wyboru nowego króla i ich pełną akceptację jego panowania. Nie przez przypadek w spisie tym znajdują się również lewici, na których nie spoczywał obowiązek służby wojskowej. Wydaje się, że plemię to jest szczególnie bliskie autorowi, bo w całym dziele poświęca mu wiele uwagi. Intronizacji króla towarzyszy trzydniowe święto. Hojne ofiary ludu, dzięki którym zorganizowano wielką ucztę, dowodzą wielkiego entuzjazmu i radości, że ich król został ustanowiony przez Boga, a jego panowanie zaakceptowane przez cały lud Izraela.
Pierwsza i Druga Księga Kronik
Wprowadzenie
Okoliczności powstania
Pierwotnie Pierwsza i Druga Księga Kronik stanowiły jedno dzieło i nosiły tytuł Dibre Hajjamim, który można tłumaczyć jako ‘wydarzenia dni’, ‘roczniki’ czy ‘kroniki’. Dzieło to umieszczono na końcu żydowskiego zbioru Pism prawdopodobnie dlatego, że uważano je za powtórzenie opisu wydarzeń przedstawionych obszernie w Księgach Samuela i Księgach Królewskich. Podział dzieła kronikarskiego na dwie księgi wprowadzili tłumacze Septuaginty (LXX), którzy opatrzyli je tytułem Paralipomenon a, b, czyli ‘pierw-sza i druga księga rzeczy opuszczonych w księgach Samuela i Królewskich’. Tłumacze LXX zmienili także miejsce dzieła kronikarskiego w kanonie ST i umieścili je w zbiorze ksiąg historycznych, zaraz po Księgach Królewskich i przed Księgą Ezdrasza. Stosowany dziś tytuł Księgi Kronik pochodzi od św. Hieronima, który w dziele Prologus Galeatus po raz pierwszy nazwał je Kroniką całej historii Bożej (Chronicon totius divinae historiae).
Ponieważ początkowo Księgi Kronik stanowiły część jednego większego dzieła, obejmującego także Księgę Ezdrasza i Księgę Nehemiasza, w tradycji żydowskiej uważano, że autorem Ksiąg Kronik jest Ezdrasz. Pod koniec XIX w. upowszechniło się przekonanie, że Księgi Kronik oraz Księgę Ezdrasza i Księgę Nehemiasza napisał jeden, nieznany autor, zwany kronikarzem. Analizując jego dzieło, możemy powiedzieć, że autor był gorliwym Żydem, bardzo dobrze znającym historię Izraela, a także tradycję prorocką i mądrościową. Prawdopodobnie wywodził się z grona lewitów, o czym świadczy jego zainteresowanie świątynią i sprawowanym w niej kultem, który opisuje nadzwyczaj szczegółowo. Na jego lewickie pochodzenie wskazuje również obojętność, a czasem wręcz niechęć do środowiska kapłanów oraz przebijające się przez całe dzieło zainteresowanie śpiewem liturgicznym, co może świadczyć o tym, iż wywodził się on z kręgu lewitów zajmujących się śpiewem.
Kronikarz, komponując swoje dzieło, korzystał z wielu dokumentów. Do źródeł, o których pochodzeniu nic nie mówi, a które z pewnością wykorzystał, należą kanoniczne księgi: Rodzaju, Wyjścia, Liczb, Jozuego i Rut. Najważniejszymi dokumentami były dla niego księgi Samuela i Królewskie. W dziele kronikarskim nie brak również śladów biblijnej tradycji prorockiej (księgi: Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela, Zachariasza i Aggeusza), a także nawiązań do Księgi Psalmów. Ważnym źródłem dla autora Ksiąg Kronik były także dzieła pozabiblijne, szczególnie historyczne. Kronikarz korzystał również z dokumentów sporządzanych na dworze królewskim, a także z tradycji ustnej przekazywanej przez Izraelitów, którzy powrócili z wygnania babilońskiego (538 r. przed Chr.). Autor Ksiąg Kronik nie był jednak niewolniczo przywiązany do dostępnych mu źródeł, lecz korzystając z nich w dość dowolny sposób, przedstawił własną wizję i interpretację dziejów, którą podporządkował omawianym przez siebie tematom teologicznym.
Jeśli przyjmiemy, że Księgi Kronik oraz Księgi Ezdrasza i Nehemiasza są dziełem jednego autora, to musiało ono powstać po ostatnich wydarzeniach opisanych w Księdze Nehemiasza, czyli po roku 400 przed Chr. Sposób przedstawiania tematów teologicznych, liczne arameizmy w języku oryginalnym i miejsce zajmowane w żydowskim kanonie ST sugerują, że dzieło kronikarskie powstało w późnym okresie powygnaniowym. Wcześniej jednak niż w 180 r. przed Chr., bo wówczas powstała Księga Syracydesa, która przedstawiając króla Dawida, jest wyraźnie zależna od Ksiąg Kronik (Syr 47,2-11). Księgę Kronik cytuje również historyk Eupolemos z Aleksandrii, który w 157 r. przed Chr. znał już jej grecki przekład. Ponieważ w dziele kronikarskim nie znajdujemy żadnej aluzji do Aleksandra Wielkiego (zm. w 323 r. przed. Chr), jego zasadnicze zręby prawdopodobnie powstały na przełomie IV i III w. przed Chr. Nie wyklucza to późniejszych redakcji lub uzupełnień, których dokonano nie później niż w pierwszej połowie II w. przed Chr.
Treść i teologia
Księgi Kronik przedstawiają bardzo długi okres historii zbawienia od jej początku do momentu przesiedlenia Izraelitów do Babilonii. Dzieło to ze względu na opisane w nim wydarzenia historyczne można podzielić na cztery zasadnicze części: 1) prehistoria dynastii Dawida (1Krn 1 – 9), czyli okres od stworzenia do czasów panowania pierwszego króla Izraela Saula; 2) czasy panowania króla Dawida (1Krn 10 – 29); 3) okres panowania króla Salomona (2Krn 1 – 9); 4) czasy rządów królów Judy, od Roboama do Sedecjasza, którego panowanie zakończyło się przesiedleniem babilońskim (2Krn 10 – 36).
Księgi Kronik są owocem pogłębionej refleksji lewity nad długim okresem historii zbawienia. Ich treść można określić jako lewicką interpretację okresu monarchii. Autor miał na uwadze cel praktyczny i duszpasterski: umocnienie wiary i nadziei narodu w czasie, gdy Izrael był jedną z perskich prowincji. Nauczał, że przesiedlenie babilońskie było karą, ale nie unicestwieniem obietnic i przymierza zawartego z Dawidem. Chociaż po okresie wygnania na tronie w Jerozolimie nie zasiadał już monarcha, pozostały jeszcze inne ważne filary społeczności: wspólnota ludu Bożego, Prawo, świątynia, legalny kult oraz jego szafarze. Były one gwarancją aktualności przymierza i obietnic oraz przekonania, że Bóg realizuje plan zbawienia.
Bogate i głębokie nauczanie teologiczne zawarte w Księgach Kronik jest syntezą wiary narodu izraelskiego i pokazuje, jak wiara ta była przeżywana na przełomie IV i III w. przed Chr. Bóg w Księgach Kronik określany jest imieniem Elohim. Mieszka On w niebie, a na ziemi, w świątyni jerozolimskiej, obecne jest Jego imię. Bóg jest jedyny, poza Nim nie ma innych bogów, Jego wiedza obejmuje wszystko, On nad wszystkim panuje, dlatego aktywnie włącza się w wydarzenia dziejące się na ziemi. W swoim kontakcie z ludźmi posługuje się pośrednikami. Jest On Bogiem ojców, dochowującym obietnic, wiernym przymierzu i wspierającym Izraelitów w czasie ucisku. Jest sprawiedliwy i już tu, na ziemi, wynagradza za dobre postępowanie, a za złe karze. Kara jednak nie jest ostatnim słowem Boga, gdyż jest On Bogiem miłosierdzia. Jeżeli lud się upokorzy, będzie błagał o przebaczenie i powróci do Boga, wtedy On mu przebaczy.
W Księgach Kronik nie znajdziemy tak wyraźnych tekstów mesjańskich jak w pismach proroków czy psalmach. Autor skupia uwagę na osobach Dawida i Salomona, których przedstawia nie tyle jako władców politycznych czy przodków Mesjasza, lecz jako narzędzia, którymi Bóg posłużył się przy budowie świątyni i organizacji kultu w niej sprawowanego. Kładąc akcent na wieczne przymierze zawarte przez Boga z Dawidem i jego potomkami, podtrzymuje nadzieję trwałości dynastii Dawida oraz objawienia się Tego, który zapewni zbawienie ludowi Bożemu, to jest Chrystusa. Mesjanizm tych ksiąg jest więc dyskretny, ukryty, jednak zawsze obecny.
Lista zwolenników Dawida, którzy przyłączyli się do niego w Siklag, zanim objął władzę i prowadził życie wiecznego uciekiniera, nie ma odpowiednika w innych źródłach biblijnych. Wywodzą się oni z plemion Beniamina, Gada, Judy i Manassesa, ale autor położył zdecydowany akcent na Beniaminitów. W ten sposób podkreśla fakt, że Dawid, zanim objął władzę w Izraelu, cieszył się wielkim poparciem plemienia, z którego wywodził się Saul, jego największy rywal i prześladowca.