251Dawid i dowódcy wojskowi wyznaczyli do służby liturgicznej tych spośród synów Asafa, Hemana i Jedutuna, którzy prorokowali przy wtórze lir, cytr i cymbałów.
Oto spis osób przydzielonych do służby według ich obowiązków. 2Spośród synów Asafa: Zakkur, Józef, Netaniasz i Asareel. Synowie Asafa podlegali Asafowi, który prorokował pod kierownictwem króla. 3Spośród synów Jedutuna: Gedaliasz, Seri, Izajasz, Chaszabiasz, Mattitiasz i Szimei. Tych sześciu podlegało swojemu ojcu Jedutunowi, który prorokował przy wtórze liry, sławiąc i wychwalając Pana .4Spośród synów Hemana: Bukkijasz, Mattaniasz, Uzzjel, Szebuel, Jerimot, Chananiasz, Chanani, Eliata, Giddalti, Romami-Ezer, Joszbekasza, Malloti, Hotir i Machazjot. 5Wszyscy oni byli synami Hemana, widzącego królewskiego, danymi mu zgodnie z obietnicą Boga dla Jego większej chwały. Heman miał czternastu synów i trzy córki. 6Oni wszyscy pełnili obowiązki pod kierunkiem swoich ojców, śpiewając w domu Pana , podczas liturgii grając na cymbałach, cytrach i lirach. Asaf, Jedutun i Heman podlegali natomiast bezpośrednio królowi.7Wszystkich śpiewaków wyżej wyliczonych i ich rodaków, uzdolnionych i wyćwiczonych w śpiewie dla Pana, było w sumie dwustu osiemdziesięciu ośmiu.8Wszyscy oni, stary i młody, mistrz i uczeń, rzucali losy w sprawie swoich obowiązków.
9Pierwszy los padł na syna Asafa, Józefa, wraz z jego braćmi i synami – razem dwanaście osób.
Drugi na Gedaliasza wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
10Trzeci na Zakkura wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
11Czwarty na Jesriego wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
12Piąty na Netaniasza wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
13Szósty na Bukkijasza wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
14Siódmy na Jesareela wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
15Ósmy na Izajasza wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
16Dziewiąty na Mattaniasza wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
17Dziesiąty na Szimeiego wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
18Jedenasty na Azareela wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
19Dwunasty na Chaszabiasza wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
20Trzynasty na Szubaela wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
21Czternasty na Mattitiasza wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
22Piętnasty na Jeremota wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
23Szesnasty na Chananiasza wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
24Siedemnasty na Joszbekaszę wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
25Osiemnasty na Chananiego wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
26Dziewiętnasty na Mallotiego wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
27Dwudziesty na Eliatę wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
28Dwudziesty pierwszy na Hotira wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
29Dwudziesty drugi na Giddaltiego wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
30Dwudziesty trzeci na Machazjota wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
31Dwudziesty czwarty na Romami-Ezera wraz z jego synami i braćmi – razem dwanaście osób.
Asaf reprezentował Gerszonitów, Heman – Kahatytów a Jedutun – Merarytów (1Krn 6).
W tekście oryginalnym zestawione razem imiona synów Hemana tworzą mały, podobny do psalmu poemat, którego treścią jest przyzywanie przez człowieka miłosierdzia Bożego.
widzący królewski – tak nazywano osoby, które otrzymały od Boga specjalne orędzie we śnie bądź w jakiejś nadprzyrodzonej wizji. Osoby takie znane są w całej historii Izraela. Bardzo często związane były z dworem królewskim i konsultowali się z nimi władcy przed podejmowaniem ważnych decyzji.
Według 1Krn 23,5 liczba lewitów śpiewaków wynosiła cztery tysiące. Trudno sobie wyobrazić, aby wszyscy w tym samym czasie wykonywali swoje zadania.
PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).
CHWAŁA (hebr. kawod - ‘znaczenie’, ‘waga’, ‘szacunek’, ‘blask’) - w ST chwała oznaczała przymiot Boga, który objawiał się przede wszystkim w dziełach stworzenia (np. Iz 6,3) i zbawienia (np. Iz 35,1-4). Ukazywała się również w sposób dostrzegalny przez człowieka jako obłok (np. Wj 14,24) lub słup ognia (np. Pwt 4,36). Czasami słowo to oznaczało obecność Boga (Wj 40,34n). W NT chwała Boża w sposób pełny objawiła się w osobie i dziele Jezusa Chrystusa (np. J 1,14; 17,1.4). Oddawać chwałę Bogu oznacza czcić Go, uwielbiać, adorować i być wdzięcznym za otrzymane łaski (np. Łk 17,18; 1Kor 10,31). Dzięki Jezusowi Chrystusowi ludzie będą mieli udział w chwale Boga (Rz 2,7; 8,17; 2Tes 2,14), co nastąpi przy Jego powtórnym przyjściu na ziemię (Kol 3,4).
PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).
Spis muzyków i śpiewaków
Kronikarz wymienia potomków Lewiego, którzy pełnili w świątyni funkcję muzyków i kantorów, i opisuje ich podział na dwadzieścia cztery grupy. Podziału tego dokonano w taki sam sposób, jak przy podziale kapłanów. Podział kronikarza jest bardzo sztuczny, podane imiona nie pojawiają się w innych relacjach biblijnych, co więcej, wiele z zapisanych przez niego opowiadań ma znaczenie nie historyczne, ale teologiczne. Nie ma również żadnego historycznego dowodu na to, że faktycznie taki podział miał miejsce i dlatego przypuszcza się, iż tekst ten został napisany przez autora, który prawdopodobnie wywodził się ze śpiewaków i chciał swojej grupie nadać rangę równą kapłanom i lewitom pełniącym inne funkcje w świątyni. Kronikarz, aby uwiarygodnić swoją wypowiedź, podaje jako autorów takiego podziału Dawida i przywódców wojskowych. Przypisuje śpiewom świątynnym charakter proroctwa. Słowa towarzyszące kultowi mają takie samo znaczenie jak czynności liturgiczne. Słowo bowiem rzeczywiście potrafi wpłynąć na słuchających i wywołać w nich uczucie żalu za grzechy, pragnienie nawrócenia i w konsekwencji ma prowadzić do zbawienia. Dlatego w Księgach Kronik śpiewacy zajmują miejsce, które wcześniej należało do proroków działających w świątyni.
Pierwsza i Druga Księga Kronik
Wprowadzenie
Okoliczności powstania
Pierwotnie Pierwsza i Druga Księga Kronik stanowiły jedno dzieło i nosiły tytuł Dibre Hajjamim, który można tłumaczyć jako ‘wydarzenia dni’, ‘roczniki’ czy ‘kroniki’. Dzieło to umieszczono na końcu żydowskiego zbioru Pism prawdopodobnie dlatego, że uważano je za powtórzenie opisu wydarzeń przedstawionych obszernie w Księgach Samuela i Księgach Królewskich. Podział dzieła kronikarskiego na dwie księgi wprowadzili tłumacze Septuaginty (LXX), którzy opatrzyli je tytułem Paralipomenon a, b, czyli ‘pierw-sza i druga księga rzeczy opuszczonych w księgach Samuela i Królewskich’. Tłumacze LXX zmienili także miejsce dzieła kronikarskiego w kanonie ST i umieścili je w zbiorze ksiąg historycznych, zaraz po Księgach Królewskich i przed Księgą Ezdrasza. Stosowany dziś tytuł Księgi Kronik pochodzi od św. Hieronima, który w dziele Prologus Galeatus po raz pierwszy nazwał je Kroniką całej historii Bożej (Chronicon totius divinae historiae).
Ponieważ początkowo Księgi Kronik stanowiły część jednego większego dzieła, obejmującego także Księgę Ezdrasza i Księgę Nehemiasza, w tradycji żydowskiej uważano, że autorem Ksiąg Kronik jest Ezdrasz. Pod koniec XIX w. upowszechniło się przekonanie, że Księgi Kronik oraz Księgę Ezdrasza i Księgę Nehemiasza napisał jeden, nieznany autor, zwany kronikarzem. Analizując jego dzieło, możemy powiedzieć, że autor był gorliwym Żydem, bardzo dobrze znającym historię Izraela, a także tradycję prorocką i mądrościową. Prawdopodobnie wywodził się z grona lewitów, o czym świadczy jego zainteresowanie świątynią i sprawowanym w niej kultem, który opisuje nadzwyczaj szczegółowo. Na jego lewickie pochodzenie wskazuje również obojętność, a czasem wręcz niechęć do środowiska kapłanów oraz przebijające się przez całe dzieło zainteresowanie śpiewem liturgicznym, co może świadczyć o tym, iż wywodził się on z kręgu lewitów zajmujących się śpiewem.
Kronikarz, komponując swoje dzieło, korzystał z wielu dokumentów. Do źródeł, o których pochodzeniu nic nie mówi, a które z pewnością wykorzystał, należą kanoniczne księgi: Rodzaju, Wyjścia, Liczb, Jozuego i Rut. Najważniejszymi dokumentami były dla niego księgi Samuela i Królewskie. W dziele kronikarskim nie brak również śladów biblijnej tradycji prorockiej (księgi: Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela, Zachariasza i Aggeusza), a także nawiązań do Księgi Psalmów. Ważnym źródłem dla autora Ksiąg Kronik były także dzieła pozabiblijne, szczególnie historyczne. Kronikarz korzystał również z dokumentów sporządzanych na dworze królewskim, a także z tradycji ustnej przekazywanej przez Izraelitów, którzy powrócili z wygnania babilońskiego (538 r. przed Chr.). Autor Ksiąg Kronik nie był jednak niewolniczo przywiązany do dostępnych mu źródeł, lecz korzystając z nich w dość dowolny sposób, przedstawił własną wizję i interpretację dziejów, którą podporządkował omawianym przez siebie tematom teologicznym.
Jeśli przyjmiemy, że Księgi Kronik oraz Księgi Ezdrasza i Nehemiasza są dziełem jednego autora, to musiało ono powstać po ostatnich wydarzeniach opisanych w Księdze Nehemiasza, czyli po roku 400 przed Chr. Sposób przedstawiania tematów teologicznych, liczne arameizmy w języku oryginalnym i miejsce zajmowane w żydowskim kanonie ST sugerują, że dzieło kronikarskie powstało w późnym okresie powygnaniowym. Wcześniej jednak niż w 180 r. przed Chr., bo wówczas powstała Księga Syracydesa, która przedstawiając króla Dawida, jest wyraźnie zależna od Ksiąg Kronik (Syr 47,2-11). Księgę Kronik cytuje również historyk Eupolemos z Aleksandrii, który w 157 r. przed Chr. znał już jej grecki przekład. Ponieważ w dziele kronikarskim nie znajdujemy żadnej aluzji do Aleksandra Wielkiego (zm. w 323 r. przed. Chr), jego zasadnicze zręby prawdopodobnie powstały na przełomie IV i III w. przed Chr. Nie wyklucza to późniejszych redakcji lub uzupełnień, których dokonano nie później niż w pierwszej połowie II w. przed Chr.
Treść i teologia
Księgi Kronik przedstawiają bardzo długi okres historii zbawienia od jej początku do momentu przesiedlenia Izraelitów do Babilonii. Dzieło to ze względu na opisane w nim wydarzenia historyczne można podzielić na cztery zasadnicze części: 1) prehistoria dynastii Dawida (1Krn 1 – 9), czyli okres od stworzenia do czasów panowania pierwszego króla Izraela Saula; 2) czasy panowania króla Dawida (1Krn 10 – 29); 3) okres panowania króla Salomona (2Krn 1 – 9); 4) czasy rządów królów Judy, od Roboama do Sedecjasza, którego panowanie zakończyło się przesiedleniem babilońskim (2Krn 10 – 36).
Księgi Kronik są owocem pogłębionej refleksji lewity nad długim okresem historii zbawienia. Ich treść można określić jako lewicką interpretację okresu monarchii. Autor miał na uwadze cel praktyczny i duszpasterski: umocnienie wiary i nadziei narodu w czasie, gdy Izrael był jedną z perskich prowincji. Nauczał, że przesiedlenie babilońskie było karą, ale nie unicestwieniem obietnic i przymierza zawartego z Dawidem. Chociaż po okresie wygnania na tronie w Jerozolimie nie zasiadał już monarcha, pozostały jeszcze inne ważne filary społeczności: wspólnota ludu Bożego, Prawo, świątynia, legalny kult oraz jego szafarze. Były one gwarancją aktualności przymierza i obietnic oraz przekonania, że Bóg realizuje plan zbawienia.
Bogate i głębokie nauczanie teologiczne zawarte w Księgach Kronik jest syntezą wiary narodu izraelskiego i pokazuje, jak wiara ta była przeżywana na przełomie IV i III w. przed Chr. Bóg w Księgach Kronik określany jest imieniem Elohim. Mieszka On w niebie, a na ziemi, w świątyni jerozolimskiej, obecne jest Jego imię. Bóg jest jedyny, poza Nim nie ma innych bogów, Jego wiedza obejmuje wszystko, On nad wszystkim panuje, dlatego aktywnie włącza się w wydarzenia dziejące się na ziemi. W swoim kontakcie z ludźmi posługuje się pośrednikami. Jest On Bogiem ojców, dochowującym obietnic, wiernym przymierzu i wspierającym Izraelitów w czasie ucisku. Jest sprawiedliwy i już tu, na ziemi, wynagradza za dobre postępowanie, a za złe karze. Kara jednak nie jest ostatnim słowem Boga, gdyż jest On Bogiem miłosierdzia. Jeżeli lud się upokorzy, będzie błagał o przebaczenie i powróci do Boga, wtedy On mu przebaczy.
W Księgach Kronik nie znajdziemy tak wyraźnych tekstów mesjańskich jak w pismach proroków czy psalmach. Autor skupia uwagę na osobach Dawida i Salomona, których przedstawia nie tyle jako władców politycznych czy przodków Mesjasza, lecz jako narzędzia, którymi Bóg posłużył się przy budowie świątyni i organizacji kultu w niej sprawowanego. Kładąc akcent na wieczne przymierze zawarte przez Boga z Dawidem i jego potomkami, podtrzymuje nadzieję trwałości dynastii Dawida oraz objawienia się Tego, który zapewni zbawienie ludowi Bożemu, to jest Chrystusa. Mesjanizm tych ksiąg jest więc dyskretny, ukryty, jednak zawsze obecny.
Kronikarz wymienia potomków Lewiego, którzy pełnili w świątyni funkcję muzyków i kantorów, i opisuje ich podział na dwadzieścia cztery grupy. Podziału tego dokonano w taki sam sposób, jak przy podziale kapłanów. Podział kronikarza jest bardzo sztuczny, podane imiona nie pojawiają się w innych relacjach biblijnych, co więcej, wiele z zapisanych przez niego opowiadań ma znaczenie nie historyczne, ale teologiczne. Nie ma również żadnego historycznego dowodu na to, że faktycznie taki podział miał miejsce i dlatego przypuszcza się, iż tekst ten został napisany przez autora, który prawdopodobnie wywodził się ze śpiewaków i chciał swojej grupie nadać rangę równą kapłanom i lewitom pełniącym inne funkcje w świątyni. Kronikarz, aby uwiarygodnić swoją wypowiedź, podaje jako autorów takiego podziału Dawida i przywódców wojskowych. Przypisuje śpiewom świątynnym charakter proroctwa. Słowa towarzyszące kultowi mają takie samo znaczenie jak czynności liturgiczne. Słowo bowiem rzeczywiście potrafi wpłynąć na słuchających i wywołać w nich uczucie żalu za grzechy, pragnienie nawrócenia i w konsekwencji ma prowadzić do zbawienia. Dlatego w Księgach Kronik śpiewacy zajmują miejsce, które wcześniej należało do proroków działających w świątyni.