Przypowieść o dwóch orłach i wierzchołku cedru

171Pan przemówił do mnie w tych słowach:2„Synu człowieczy, ułóż zagadkę i opowiedz ludowi izraelskiemu przypowieść –3powiesz im:

Tak mówi Pan Bóg:

Wielki orzeł o wielkich skrzydłach

i długich piórach,

pokryty różnobarwnym pierzem

przyleciał nad Liban

i zerwał wierzchołek cedru.

4Ułamał czubek jego pędu,

zaniósł go do ziemi handlarzy

i złożył go w mieście kupców.

5Wziął nasienie tego kraju

i posiał na urodzajnym polu.

Wziął je nad obfite wody

i posadził jak wierzbę.

6Puściło pędy i stało się winoroślą –

bujną, niskopienną,

z gałązkami zwróconymi ku niemu,

a swoje korzenie miało pod sobą.

I stało się winnym krzewem,

pełnym gałęzi i pędów.

7Był jednak inny, wielki orzeł

o ogromnych skrzydłach

i licznych piórach.

A oto winny krzew ku niemu zwrócił swe korzenie

i do niego skierował swoje gałęzie,

żeby nawadniał go obficiej

niż pole, na którym go zasadzono.

8A przecież zasadzony był na dobrym polu,

nad obfitymi wodami,

aby mógł wypuszczać pędy, wydawać owoce

i być wspaniałym krzewem winnym.

9Ogłosisz więc: Tak mówi Pan Bóg:

Czy będzie się rozwijał?

Czy orzeł nie wyrwie jego korzeni,

nie oberwie jego owoców,

tak że uschną wszystkie jego młode pędy?

Uschnie!

I nie będzie trzeba mocnego ramienia ani licznego narodu,

aby wyrwać go z korzeniami.

10Jest zasadzony. Czy się rozwinie?

Czy całkiem nie uschnie,

gdy go uderzy wschodni wiatr?

Uschnie na polu, gdzie został zasadzony!”.

11Następnie Pan zwrócił się do mnie w słowach:12„Powiedz – proszę – ludowi przekornemu: Nie wiecie, co znaczą te rzeczy? Powiedz: Oto król babiloński przybył do Jerozolimy i uprowadził jej króla i książąt, zabierając ich ze sobą do Babilonu. 13Wziął jednego z rodu królewskiego, zawarł z nim przymierze i zobowiązał przysięgą. Możnych zaś uprowadził z kraju, 14aby osłabić królestwo i nie dać mu możliwości wzmocnienia się. On zaś miał zachować jego przymierze, żeby trwało. 15Ale zbuntował się przeciw niemu, wysyłając swoich posłów do Egiptu, żeby mu dano konie i ludzi. Czy mu się to uda? Czy uniknie kary ten, który to uczynił? Zerwał przymierze i miałby uniknąć kary? 16Na moje życie, wyrocznia Pana Boga: Skoro zlekceważył przysięgę i zerwał przymierze z królem, który uczynił go władcą, umrze w Babilonie, w jego siedzibie.17Podczas wojny, gdy usypią wał i zbudują szaniec, aby zgładzić wielu ludzi, faraon nie przyśle mu wielkiej armii i licznych zastępów. 18Zlekceważył przysięgę, zrywając przymierze. Choć dał swoją rękę, to jednak uczynił to wszystko, dlatego się nie uratuje. 19Tak mówi Pan Bóg:

Na moje życie!

Odpowie za moją przysięgę, którą zlekceważył,

i za moje przymierze, które zerwał.

20Zastawię na niego moją sieć

i zostanie schwytany w moje sidła.

Zaprowadzę go do Babilonu i tam go osądzę za niewierność, której się dopuścił względem Mnie. 21Wszyscy jego najlepsi żołnierze zginą od miecza, a pozostali będą rozproszeni na wszystkie strony. I przekonacie się, że Ja, Pan, to powiedziałem.22Pan Bóg mówi:

Wezmę wierzchołek z wysokiego cedru i zasadzę.

Z czubka jego młodego pędu odłamię gałązkę

i umieszczę ją na wyniosłej i masywnej górze.

23Posadzę ją na wysokiej górze Izraela.

Wypuści pędy i wyda owoce.

Stanie się cedrem wspaniałym.

Wszelkiego rodzaju ptactwo

będzie pod nim mieszkać

i w cieniu jego gałęzi zakładać gniazda.

24I przekonają się wszystkie drzewa polne,

że Ja, Pan, poniżam drzewo wysokie,

a wywyższam drzewo niskie.

Sprawiam, że usycha drzewo zielone,

a zakwita drzewo suche.

Ja, Pan, to powiedziałem i wykonam”.


zagadka… przypowieść – chodzi o krótki alegoryczny tekst wymagający od słuchacza odnalezienia jego ukrytego znaczenia.


orzeł – hebr. słowo może oznaczać również ‘sępa’. W ST symbolizuje władzę królewską, tutaj jest obrazem króla babilońskiego Nabuchodonozora.


Liban – pasmo górskie leżące na północy Palestyny, ciągnące się równolegle do wybrzeża Morza Śródziemnego, słynące z lasów cedrowych.


cedr – tutaj jest symbolem dynastii królewskiej w Jerozolimie, a jego wierzchołek – to młodociany król Jojakin, deportowany w 597 r. przed Chr. (2Krl 24,10-16).


miasto kupców – chodzi o Babilon.


nasienie tego kraju – chodzi o Sedecjasza, mianowanego królem Judy przez Nabuchodonozora w miejsce uprowadzonego Jojakina, jego bratanka.


wielki orzeł – tu symbol faraona egipskiego.


Sedecjasz osadzony na tronie przez Nabuchodonozora zbuntował się przeciw niemu i wystąpił do Egiptu z prośbą o wsparcie w tej rebelii (Jr 37,4-11). Ezechiel jest przekonany, że korzystniej dla Judy byłoby pozostawać pod protekcją Babilonii.


orzeł – mowa tu prawdopodobnie o pierwszym orle, symbolizującym króla Babilonu, ale nie można też wykluczyć identyfikacji tego orła z faraonem.


wschodni wiatr – suchy i gorący wiatr wiejący od pustyni jest metaforą Bożego gniewu, który wyraża się tutaj w niszczycielskiej potędze Babilonu.


Wyjaśnienie przypowieści zapowiada wydarzenia, które rozegrały się w 586 r. przed Chr. (2Krl 24,18 – 25,7; 2Krn 36,11-21).


dał swoją rękę – gest wyrażający zapewnienie o udzieleniu pomocy (2Krl 10,15; Ezd 10,19; Prz 6,1).


W starożytności przywódcy zawierali przymierza polityczne w imię swoich bóstw, które stawały się gwarantem spisywanych umów (2Krn 36,13). Bóg zapowiada, że Sedecjasz musi ponieść karę, ponieważ zrywając przymierze z królem babilońskim, naraził Jego imię na zniewagę i ośmieszenie.


wysoka góra Izraela – prawdopodobnie chodzi o górę Syjon (zob. Słownik), symbol wiernej i odnowionej Jerozolimy (Iz 2,2; Ez 20,40; 34,14; 40,2; Mi 4,1).


Bóg z każdej sytuacji potrafi wyprowadzić dobro (1Sm 2,4-9; 1Sm 2,7n; Łk 1,52n).


PAN (hebr. Adonai - ‘pan’; gr. Kyrios - ‘władca’, ‘ten który ma władzę nad innym człowiekiem lub całym ludem’) - tytuł wyrażający dostojeństwo i cześć. W ST termin ten stosowano w zastępstwie imienia Boga, którego ze względu na jego świętość nie wypowiadano. W obecnym przekładzie tam, gdzie występuje słowo ”Pan”, w oryginale jest słowo JHWH (tzw. tetragram), wymawiane zazwyczaj jako Jahwe. W ST jest to najważniejsze imię Boga, które prawdopodobnie oznacza Tego, który jest, który wyzwala, który stwarza, który panuje ( Wj 3,14n). W Septuagincie - greckim przekładzie ST - tytuł Pan (Kyrios) stał się imieniem własnym Boga, najwyższego spośród wszystkich władców (Pwt 10,17). NT tytuł Kyrios odnosi do Jezusa. Upowszechnił się on w pierwszych wspólnotach chrześcijan, którzy oddając się pod panowanie Chrystusa, uznali Go za jedynego Pana, władcę życia i śmierci (Rz 14,9), tego, który powróci (1Tes 4,17), aby ostatecznie zatryumfować nad wszystkim (Flp 2,9-11). Rzeczywiste uznanie Jezusa za Pana jest warunkiem wystarczającym do otrzymania zbawienia (Rz 10,9; por. J 13,13n).


SYN CZŁOWIECZY - biblijny zwrot stosowany na określenie człowieka (np. Ps 8,5; 144,3; Ez 2,1) lub całej ludzkości (Ps 4,3; Prz 8,31). W ST wyrażenie to jest używane dla podkreślenia dystansu między Bogiem a człowiekiem. W apokaliptyce żydowskiej oznaczało ono godność i stało się tytułem specjalnego pośrednika, który ukaże się na końcu czasów. W Księdze Daniela jest mowa o przybywającym na obłokach Synu Człowieczym, który na wieki będzie panował nad ludźmi (Dn 7,13nn). W NT Jezus wielokrotnie nazywa siebie Synem Człowieczym. Wypowiedzi Jezusa, w których używa tego określenia w stosunku do własnej osoby, można podzielić na dwie grupy: kiedy mówi o godności przysługującej Synowi Człowieczemu, który ma władzę odpuszczania grzechów i jest Panem szabatu, oraz gdy mówi o sobie jako tym, który przyszedł, żeby służyć, który nie ma mieszkania, który będzie musiał cierpieć i zostanie zabity. Taki kontekst użycia tego zwrotu przez Jezusa sugeruje, że z jednej strony akcentował On w ten sposób swoje człowieczeństwo, a z drugiej objawiał swoje mesjańskie posłannictwo, przywołując znany Żydom obraz Syna Człowieczego jako sędziego, który ma przyjść na końcu czasów i zapanować nad wszystkim.


JEROZOLIMA, JERUZALEM - starożytne miasto położone w górach Judei (ok. n.p.m.), na wschód od wybrzeża Morza Śródziemnego. Pierwsze ślady osadnictwa datowane są tam na ok. 3200 r. przed Chr. Wielkiego znaczenia miasto nabrało po zdobyciu go przez Dawida w X w. przed Chr., który uczynił z niego stolicę zjednoczonego i rosnącego w siłę Izraela (2Sm 5,6). Po sprowadzeniu tam Arki Przymierza i wybudowaniu przez Salomona okazałej świątyni na górze Moria (1Krl 6) Jerozolima stała się centrum życia religijnego całego narodu. W 586 r. przed Chr. król babiloński Nabuchodonozor zburzył miasto, a ludność deportował do Babilonii. Po powrocie z wygnania Żydzi odbudowali świątynię, a miasto odzyskało swoje dawne znaczenie. W 63 r. przed Chr. Jerozolima dostała się pod panowanie Rzymian. Po nieudanym powstaniu żydowskim w 70 r. po Chr. została zniszczona, a jej świątynia doszczętnie spłonęła. Jerozolima jest centralnym miejscem historii zbawienia, gdyż tam właśnie miały miejsce najważniejsze wydarzenia zbawcze dokonane przez Jezusa: Jego nauczanie, Męka, Śmierć i Zmartwychwstanie. Tam też swój początek wzięła wspólnota Kościoła. Już ST zapowiada Nowe Jeruzalem (Iz 2,2; Mi 4,1-3), miejsce, w którym na końcu czasów Bóg zamieszka wraz ze wszystkimi narodami. Nowa Jerozolima będzie miejscem ostatecznego zjednoczenia zbawionej przez Chrystusa ludzkości ( Ap 21). Pojawiający się w księgach NT termin Jeruzalem (np. Mt 23,37; Łk 2,25; Dz 1,8; Rz 15,19; 1Kor 16,3; Ga 4,25; Hbr 12,22; Ap 3,12) jest archaiczną formą nazwy Jerozolima stosowaną w Septuagincie (greckim przekładzie ksiąg ST). W niniejszym przekładzie zachowano rozróżnienie występujące w oryginale. Zob.

SYJON.

RÓD - społeczna jednostka organizacyjna, oparta na więzach krwi. Rody łączyły się w większe grupy zwane plemionami lub szczepami, odwołującymi się do wspólnego przodka (np. 1Sm 10,21). Ród jest pojęciem szerszym niż rodzina rozumiana jako wspólnota zamieszkania. Poszczególne rodziny izraelskie łączyły się w rody, na czele których stała jedna osoba (np. Lb 36,1). Przynależność do danego rodu pociągała za sobą konieczność przyjęcia tej samej tradycji religijnej, czyli wyznawanie wiary w Boga swoich przodków (np. Rdz 26,24).


PRZYMIERZE - rodzaj umowy, gwarantującej porządek i ustalającej prawa i obowiązki stron zawierających układ. Termin ten odnosi się nie tylko do relacji międzyludzkich czy międzynarodowych, ale także używa się go w odniesieniu do relacji między Bogiem a ludźmi. Jest to kluczowe pojęcie dla teologii ST i historii narodu wybranego. ST wymienia kilka przymierzy, które Bóg zawierał z ludźmi: z Noem (Rdz 9), z Abrahamem (Rdz 15 i 17), z ludem izraelskim na Synaju (Wj 19nn), z Dawidem (2Sm 7) oraz przymierze nazwane kapłańskim (Lb 18,19). Na Synaju zostało zawarte najważniejsze z nich, na mocy którego Izrael otrzymał prawa i zobowiązał się do wierności Bogu. Inicjatorem każdego przymierza był Bóg, który w ten sposób wyraził swoją miłość i łaskę wobec ludzi. Zewnętrznym znakiem przymierza Izraela z Bogiem było obrzezanie. Obchodzono także Święto Odnowienia Przymierza. Nagminne łamanie przymierza przez członków ludu Bożego doprowadziło do konieczności zawarcia Nowego Przymierza (Jr 31,31-33). To ostateczne przymierze Bóg zawarł z wszystkimi ludŹmi przez swojego Syna Jezusa Chrystusa. Nowe Przymierze nie opiera się już na przepisach prawa, ale ma swoje Źródło w Duchu (2Kor 3,6; por. J 4,23n). Wierność temu przymierzu jest możliwa dzięki ofierze Chrystusa i Jego żywej obecności pośród tych, którzy w Niego uwierzyli. Zob.

OBRZEZANIE,

PRZYKAZANIE.

WYROCZNIA - w Piśmie Świętym jest to informacja lub przesłanie, które Bóg kieruje do człowieka lub do całej społeczności. Często wyrocznia jest odpowiedzią na postawione przez człowieka pytanie lub stanowi szczególną interwencję Boga, który objawiając swoją wolę, kieruje losami świata. W Piśmie Świętym mamy ukazane trzy sposoby otrzymywania wyroczni: 1) w czasie snu (np. Rdz 40,8nn; 1Sm 15,16; Mt 1,20-24); 2) pod wpływem natchnienia lub w widzeniu (np. 1Sm 8,21n; 9,17; Ez 2,1nn; Dz 9,10nn); 3) przez rzucanie losów (np. Wj 28,30; Joz 7,16nn; 1Sm 14,41nn; Dz 1,26). W ciągu dziejów Izraela istniały wyznaczone miejsca i osoby umożliwiające otrzymanie wyroczni od Boga. Szczególnymi przekazicielami Bożych wyroków byli charyzmatyczni prorocy. Władcy na dworach mieli zazwyczaj kogoś, kto przekazywał Bożą wolę i głos takiego człowieka brano pod uwagę na przykład w organizacji wypraw wojennych (np. 2Krn 18,3nn). Prawo zabraniało Żydom stosowania jakichkolwiek praktyk magicznych, którymi często posługiwali się ludzie przekazujący wyrocznie w społecznościach pogańskich. Bóg sam przekazywał swoje objawienie w sposób pewny i jednoznaczny i nie miało to nic wspólnego z praktyką magiczną czy wróżbiarską.


BABILON, BABILONIA (hebr. babel, akad. bab ili - ‘brama boga’) - akadyjska nazwa największego miasta Mezopotamii. W Piśmie Świętym słowo to oznacza zarówno państwo babilońskie [nazywane również Szinear (np. Rdz 11,2; Iz 11,11) lub krajem Chaldejczyków (np. Iz 23,13; Jr 24,5)], jak również jego stolicę - Babilon. Państwo to leżało na terenie dzisiejszego Iraku, między Eufratem i Tygrysem, i było zasiedlone przez semickich Sumerów i Akadyjczyków. Najstarsze ślady osiadłego życia w Babilonii sięgają szóstego tysiąclecia przed Chr. Państwo babilońskie powstało na tych terenach w XIX w. przed Chr. Położenie na północnym krańcu obszarów zalewowych Eufratu dawało Babilonowi możliwość kontrolowania głównych dróg handlowych na Bliskim Wschodzie. Najbardziej znanym królem z pierwszych wieków jego istnienia jest Hammurabi (1792-1750 przed Chr.), twórca słynnego kodeksu regulującego życie społeczne. Okres starobabiloński to również czas prężnego rozwoju na tym terenie literatury zapisywanej pismem klinowym i nauki, zwłaszcza astronomii i astrologii. W XVI w. przed Chr. Babilonia została zdobyta przez Chetytów i znalazła się pod panowaniem dynastii Kasztów. Nowy okres jej rozkwitu rozpoczął się w połowie VIII w. przed Chr. za panowania Nabonassara. Za twórcę państwa nowobabilońskiego uważa się Nabopolassara, króla Chaldejczyków (625-605 przed Chr.). Terytorium Babilonii obejmowało wówczas całą Azję Przednią, a jej stolica stała się naukowym i politycznym centrum starożytnego świata. Następca Nabopolassara Nabuchodonozor II (605-562 przed Chr.) zajął Judę i zburzył Jerozolimę wraz ze świątynią (587/586 r. przed Chr.), a ludność izraelską deportował do Babilonii. W 539 r. przed Chr. państwo babilońskie zostało podbite przez władcę perskiego, Cyrusa Wielkiego. Z rąk perskich tereny te przeszły pod panowanie helleńskie, a w końcu przypadły w udziale Seleucydom. Zauważa się liczne podobieństwa pomiędzy tekstami ST a literaturą babilońską i chaldejską.


Przypowieść o dwóch orłach i wierzchołku cedru
Prorok przedstawia najpierw przypowieść o dwóch orłach, symbolizujących króla babilońskiego Nabuchodonozora i faraona Chofrę (ww. 1-10), a następnie podaje jej historyczno‑teologiczne wyjaśnienie (ww. 11-21) i alegoryczne uzupełnienie (ww. 22-24). Używając symboli, Ezechiel odnosi się do konkretnej sytuacji historycznej. Kiedy w 597 r. przed Chr. Nabuchodonozor uprowadził do Babilonu króla Jojakina (w opowiadaniu: wierzchołek cedru), na tronie w Jerozolimie osadził Sedecjasza (nasienie). Ten chwiejny król ostatecznie zdecydował się złamać układ z Nabuchodonozorem i w sojuszu z Egiptem wystąpić przeciwko Babilonii. Bunt skończył całkowitą klęską Judei w 586 r. przed Chr., czego skutkiem było zburzenie Jerozolimy i masowa deportacja ludności do Babilonu. Ezechiel formułuje swoją przestrogę prawdopodobnie na krótko przed tymi tragicznymi wydarzeniami. Oskarża Sedecjasza o złamanie zobowiązań zaciągniętych wobec Babilonu pod przysięgą złożoną w imieniu Pana, co zgodnie z ówczesnymi przekonaniami naraziło Boga na zniesławienie w oczach świata. Dlatego musi zostać ukarany, aby ukazała się moc imienia Pana. Ezechiel kończy swoją wypowiedź przypomnieniem obietnicy Boga, dotyczącej wiecznego panowania dynastii Dawida (2Sm 7). Pomimo dramatycznej sytuacji, spowodowanej rządami Nabuchodonozora nad Izraelem, prorok nie mógł odciąć się od nadziei wynikającej z głębokiego przekonania, że Bóg dotrzymuje swojego słowa. To On, dzięki małej odrośli (Iz 11,1; Jr 23,5-7), sprawi, że w Jerozolimie na nowo panować będą potomkowie Dawida, Izrael stanie się potęgą, a jego mieszkańcy będą żyć w dostatku i pokoju.

Księga Ezechiela
Wprowadzenie
Okoliczności powstania
Tłem wizji i wyroczni spisanych w Księdze Ezechiela są wydarzenia z początku VI w. przed Chr. W 597 r. przed Chr. władca Babilonii Nabuchodonozor (605-562 r. przed Chr.) dokonał powtórnego najazdu na podbitą już wcześniej Judę. Po zajęciu Jerozolimy aresztował i odesłał do Babilonu najznamienitszych obywateli na czele z królem Jojakinem i jego rodziną. Wśród deportowanych był także młody Ezechiel. Nowym królem Jerozolimy został całkowicie uległy Nabuchodonozorowi Mattaniasz, któremu na znak poddaństwa zwycięzca zmienił imię na Sedecjasz. Czasy jego panowania charakteryzowały się poniżającą uległością wobec Babilonu i pasmem klęsk. Po kolejnym buncie w Judei Nabuchodonozor zburzył Jerozolimę (586 r. przed Chr.) i uprowadził jeszcze liczniejszą grupę mieszkańców niż poprzednim razem. Dopiero król perski, Cyrus, po zdobyciu Babilonu w 539 r. przed Chr. wydał specjalny dekret zezwalający wygnańcom judzkim na powrót do ojczyzny.
O proroku Ezechielu, którego imię znaczy ‘Bóg jest mocny’ lub ‘Bóg czyni mocnym’, wiemy niewiele, a wszystkie informacje czerpiemy z księgi noszącej jego imię. Urodził się ok. 622 r. przed Chr. Pochodził z rodu kapłańskiego, jednak nie zdążył przed uprowadzeniem rozpocząć pełnienia funkcji kapłańskich. W 597 r. przed Chr. razem z pierwszą falą jeńców został deportowany do Mezopotamii. Pięć lat później rozpoczął działalność prorocką wśród uprowadzonych rodaków. Był żonaty, ale jego żona zmarła w niewyjaśnionych okolicznościach, prawdopodobnie w 586 r. przed Chr. (Ez 24,15-27). Poza tym nie znamy bliższych szczegółów na temat jego życia, daty śmierci i miejsca pochówku.
Z literackiego punktu widzenia Księga Ezechiela jest dziełem bardzo różnorodnym. Proza przeplata się w niej z liryką, występują tu hymny, różnego rodzaju pieśni, elegie, opisy i relacje, przypowieści alegoryzujące, wyrocznie karcące, groźby i inne. Poemat o Gogu, a zwłaszcza wizje odrodzenia teokracji w nowej rzeczywistości wskazują na początki rodzącej się powoli nowej formy literackiej, zwanej apokaliptyką. Różnice dotyczą także używanych w tekście konstrukcji gramatycznych, stylu oraz sposobu podejścia do poruszanych problemów. Nawet na podstawie wnikliwych badań trudno definitywnie stwierdzić, które fragmenty zostały napisane przez proroka, a które zostały dołączone w późniejszym czasie. Z pewnością jest to księga, która ostateczny kształt uzyskała po długim i skomplikowanym procesie redakcyjnym.
Możemy jednak bez wątpienia stwierdzić, że autor był wybitnym pisarzem i nieprzeciętnym teologiem. Fragmenty przypisywane samemu prorokowi urzekają nie tylko głębią przesłania, ale także bogactwem formy literackiej. Dodatkową trudność, ale i pewien walor Księgi Ezechiela, stanowi egzotyka używanych porównań, nawiązań, aluzji czy symboli.
Treść i teologia
Układ treści Księgi Ezechiela jest dość przejrzysty. Początkowa nota biograficzna (Ez 1,1-3) wprowadza w cztery zasadnicze części: powołanie proroka i związane z nim widzenia (Ez 1,4 – 3,15), surowe wyrocznie o własnym narodzie do czasu zdobycia Jerozolimy w roku 586 przed Chr. (Ez 3,16 – 24,27), wyrocznie o narodach obcych i zapowiedzi kary (Ez 25,1 – 32,32) oraz obietnice odrodzenia Izraela (Ez 33,1 – 37,28). Całość zamykają apokaliptyczne wizje czasów ostatecznych (Ez 38,1 – 39,29) i nowej rzeczywistości (Ez 40,1 – 48,35), których jednak absolutnie nie wolno mylić z opisem przyszłości. Są to bowiem wizje symboliczne, kryjące w sobie głębokie treści teologiczne, a nie zapowiedzi konkretnych wydarzeń.
Momentem przełomowym pod względem formy i treści nauczania Ezechiela jest klęska roku 586 przed Chr. Dotychczasowy surowy i karcący ton wypowiedzi (Ez 1 – 32) ulega radykalnej zmianie. Od tej pory kolejne wyrocznie są kierowane przeciw wrogom Izraela, a temu ostatniemu prorok zapowiada wybaczenie win, wybawienie, odbudowę i przyjaźń z Panem (Ez 33 – 48).
Ezechiel stara się rozwiązać jeden z najtrudniejszych dylematów, przed jakimi stał Izrael w VI w. przed Chr. Po kolejnych klęskach militarnych w sercach Izraelitów musiała rodzić się wątpliwość, czy Bóg Jahwe jest na tyle silny, aby skutecznie stawać w ich obronie. Z każdym rokiem dziedzictwo Boga traciło na znaczeniu, a w potęgę rósł Babilon, szukający protekcji u boga Marduka. Zniszczenie Jerozolimy i świątyni stanowiło nie tylko klęskę polityczną, ale dla wielu było niezbitym dowodem wyższości Marduka nad Bogiem Izraela. Ezechiel nie mógł więc ograniczyć się do lakonicznego wyjaśnienia zaistniałej sytuacji, gdyż Izrael potrzebował przede wszystkim podniesienia na duchu i rozbudzenia na nowo wiary w moc Boga. Księga Ezechiela jest więc przejmującym manifestem potęgi i chwały Boga. W bardzo sugestywny sposób prorok tłumaczy swoim rodakom, że przyczyną klęski nie była słabość Boga, ale ich nieprawości, pycha i bałwochwalstwo. Najpierw więc wzywa rodaków do nawrócenia, upomina ich i zapowiada nowe kary. Kiedy to wszystko okazuje się bezskuteczne, wprowadza scenę, w której Bóg, widząc niepoprawność Izraela, opuszcza świątynię i zostawia Izraelitów własnemu losowi. Pozbawiony Bożej opieki, skłócony, liczący wyłącznie na własne siły i niemądrze rządzony Izrael nie miał szans na przetrwanie. Upadek przyszedł zaskakująco szybko, a wraz z nim rozczarowanie i stagnacja. Spełniły się zapowiedzi Ezechiela. Nie doczekał się jednak u rodaków powszechnego uznania własnych win i nawrócenia. Starał się więc przynajmniej zapobiec ich całkowitemu odejściu od Boga. Dlatego zapowiadał kolejne odsłony ukazywania się Jego potęgi. Prorok wielokrotnie podkreślał, że Bóg powróci w chwale nie ze względu na zasługi Izraelitów, ale po to, by na oczach wszystkich ludów okazać swoją moc i chwałę.
Ostatecznie Bóg nie stawiał Izraelowi właściwie żadnych wymagań. Nawet nawrócenie nie było warunkiem powrotu Pana. W widzeniach doliny wyschłych kości, walki z Gogiem, rzeki życia czy nowej świątyni – sprawcą wszystkich wydarzeń jest sam Bóg. Wiara uprowadzonych do Babilonu była bowiem już tak wątła, że wymagała nie wzmocnienia, lecz wskrzeszenia z martwych.
Księga Ezechiela jest lekturą dla ludzi, którzy nie uciekają przed wysiłkiem intelektualnym w poszukiwaniu prawdy. Czytelnik nie znajdzie w niej gotowych i prostych rozwiązań – przeciwnie, natrafi na sporo mało zrozumiałych tekstów z zupełnie innej epoki. Jeśli się jednak nie zniechęci, wówczas ten pozorny labirynt doprowadzi go do wyjątkowego spotkania ze słowem Bożym.